Argos

De druk op Nederland om vrouwen en kinderen uit Syrië terug te halen, neemt toe. We weten maar weinig van wat IS-vrouwen daadwerkelijk hebben gedaan in het zogenaamde ‘kalifaat’. De mannen worden al snel gezien als ‘strijders’ en misdadigers, maar bakten de vrouwen inderdaad alleen koekjes? Hoe traditioneel was de rolverdeling echt in IS-gebied en hoe kom je daarachter?Argos spreekt met oorlogsfotograaf Eddy van Wessel en met journaliste Judit Neurink, over hun ervaringen met en indrukken van de rol van de vrouw ten tijde van het kalifaat. Ook een moeder en een vader van twee dochters die momenteel in kampen in Noord- Syrië verblijven, komen aan het woord. Wat weten zij van wat hun dochters hebben gedaan?Aansluitend in de studio een vooruitblik op een mogelijke rechtsgang van de IS-vrouwen in Nederland, met strafadvocaten André Seebregts en Jillis Roelse.

Afscheidsinterview met CTIVD-voorzitter Harm BrouwerHij werd vlak na de onthullingen van EdwardSnowden voorzitter van de CTIVD en kreeg daarna de ‘Sleepwet’ voor de kiezen.Nu neemt Harm Brouwer afscheid. In een interview met Argos blikt de toezichthouder op de inlichtingendiensten terug op een roerige periode. ‘De impact van de nieuwe inlichtingenwet is door iedereen enorm onderschat.’Bij zijn aantreden benadrukte de nieuwe voorzitter van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten al meteen dat de wereld drastisch was veranderd. ‘Denkt men werkelijk dat de geheime diensten alleen nog maar bezig zijn met toestemming vragen om brieven open te maken?, vroeg Brouwer zich retorisch af. Het was een jaar nadat oud-NSA-medewerker Edward Snowden de modus operandi van inlichtingendiensten had blootgelegd. De Amerikanen en hun bondgenoten bleken de data van honderden miljoenen burgers te verzamelen. ‘Snowden heeft met zijn onthullingen de samenleving gevoelig gemaakt voor het werk van de dienst

Politieke moorden op Nederlandse bodem zijn relatief schaars. Toch werden in 2015 en 2017 twee tegenstanders van het Iraanse regime in Nederland vermoord. De AIVD heeft sterke aanwijzingen van betrokkenheid van Iran. Ook elders in Europa waren incidenten die wijzen op grote activiteit van Iran tegen politieke opposanten. Argos ontdekte dat justitie en politie in Nederland veiligheidsmaatregelen hebben genomen om mensen te beschermen tegen wie concrete bedreiging bestaat.Een reportage over 'de lange arm van Iran in Nederland'.

De tabaksindustrie verliest ogenschijnlijk steeds meer terrein. Roken in het openbaar raakt omstreden en sigaretten mogen straks alleen nog maar in non-descripte pakjes worden verkocht. Reclame maken mag al langer niet meer, maar toch is de invloed van de tabakslobby op de overheid nog altijd aanzienlijk. Niet alleen op het terrein van de wetgeving, maar ook in de gemeenten waar ooit de tabaksfabriek emplooi bood aan een groot deel van de inwoners. Denk aan Bergen op Zoom waar raadsleden lobbyden tegen de verhoging van de accijns op tabak, of Zevenaar, waar het nieuwe stadhuis huist in de voormalige sigarettenfabriek. En waar British American Tobacco (BAT) vertrok, met achterlating van een cultuurfonds en een kunstcollectie. Welke bemoeienis had de toenmalige burgemeester met de organisatie van de erfenis van de tabaksgigant? Toen journalisten daar via de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) naar vroegen bleek de mailbox van de burgemeester gewist. Hoe ondergronds gaat de tabakslobby? Krijn Schramade van de Onderzo

Ongeveer de helft van alle patiënten in de geestelijke gezondheidszorg denkt wel eens serieus aan zelfmoord. Hoe praat je als hulpverlener daarover met jouw patiënt? Niet in elke opleiding tot bijvoorbeeld psycholoog, huisarts of verpleegkundige wordt dat standaard behandeld in het lespakket. ‘Maak suïcidepreventie structureel onderdeel van de opleiding tot hulpverlener’, zeggen initiatiefnemers van een petitie die op 8 oktober zal worden aangeboden aan staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid. Een groot aantal hulpverleners, wetenschappers en patiënten onderschrijft die boodschap. Hoe is het om als hulpverlener te werken met suïcidale patiënten? Hoe is het voor een patiënt als een hulpverlener het gesprek over zelfmoordgedachten mijdt? En waarom heeft suïcidepreventie nog geen structurele plaats in elke opleiding? Is het misschien een onuitgesproken taboe? In Argos een gesprek met hulpverleners, patiënten en de opleiders.

De politie is de afgelopen jaren in opspraak gekomen door twee declaratieschandalen. Reden voor Argos om te vragen naar uitgaven uit het budget dat is bedoeld voor representatie. Hoe zit het met toezicht op de uitgaven ende hoogte van deze bestedingen?

Volgende week wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over het kabinetsstandpunt over de veiligheidssituatie in Syrië. Dat kan mogelijk consequenties hebben voor alle Syrische vluchtelingen in Nederland. Nu wordt Syrië nog als onveilig beschouwd door de Nederlandse regering, maar dat is niet overal in Europa het geval. In Oostenrijk is besloten dat bepaalde regio’s weer veilig zijn en dus moeten de Oostenrijkse Syriërs worden teruggestuurd. Dat leidt ertoe dat sommige van hen nu op hun beurt Oostenrijk ontvluchten en in andere Europese landen aankloppen. Om daar opnieuw om asiel te vragen. Bijvoorbeeld in Nederland. Hoe kansrijk is deze route en waarom is er nog steeds geen eensluidend Europees asielbeleid en hoe veilig is Syrië nu echt? We horen het verhaal van een vluchteling, die vanuit Oostenrijk naar Nederland kwam, en een gesprek met Ineke Strik, Europarlementariër voor Groen Links en Luke Korlaar, hoofd bescherming en asiel van de UNHCR Nederland.

Bij het woord ‘techjournalistiek’ denken velen aan recensies van smartphones en de nieuwste gadgets. Niets is echter minder waar, zo bewijst Daniël Verlaan. In een tijd waarin we steeds meer afhankelijk worden van technologie, is het van belang dat ook de journalistiek hierin meegaat. Denk hierbij aan het mysterieuze dark web waar criminelen illegaal handelen in kinderporno, drugs en wachtwoorden. Daniel Verlaan is onderzoeksjournalist bij RTL Nieuws en onderzoekt criminele netwerken die hij dikwijls infiltreert, en brengt zo zaken aan het licht waar de meeste mensen zich niet bewust van zijn. Zijn onderzoek naar het zogenaamde wraakpornonetwerk, leverde hem in 2018 de aanmoedigingsprijs van de Vereniging voor Onderzoeksjournalistiek op. HIj tracht ons te wapenen tegen deze gevaarlijke kanten van het internet, door mensen te informeren. Weet jij bijvoorbeeld hoe je ervoor kunt zorgen dat hackers jouw gegevens niet kunnen bemachtigen?

Wouter Laumans is misdaadjournalist voor onder andere Panorama en de Nieuwe Revu. In deze rol schrijft hij over allerhande criminaliteit en mag hij ook vaak aanschuiven bij praatprogramma’s om kwesties te duiden, zoals de recente golf van liquidaties in de Amsterdamse onderwereld. Hij bewees samen met collega Marijn Schrijver dat Nederlanders nog altijd houden van een spannend en op feiten gebaseerd misdaadverhaal, toen zij het boek Mocro Maffia uitbrachten in 2014. Het boek was de inspiratiebron voor de populaire serie.

Men zegt dat misdaad niet loont, maar misdaadjournalistiek is een heel ander verhaal. Wouter Laumans bewees samen met collega Marijn Schrijver dat Nederlanders nog altijd houden van een spannend, op feiten gebaseerd, misdaadverhaal, toen zij het boek Mocro Maffia uitbrachten in 2014. Het boek heeft inmiddels een vervolg gekregen in Wraak (2019), en de Mocro Maffia was de inspiratiebron voor een populaire serie. Wouter Laumans is misdaadjournalist voor onder andere Panorama en de Nieuwe Revu. In deze rol schrijft hij over allerhande criminaliteit, en mag hij ook vaak aanschuiven bij praatprogramma’s om kwesties te duiden, zoals de recente golf van liquidaties in de Amsterdamse onderwereld.

Dit duo heeft wederom bewezen dat onderzoeksjournalistiek werk verstrekkende gevolgen kan hebben. Kim van Keken en Dieuwertje Kuijpers slaan dikwijls de handen ineen om licht te werpen op schimmige zaken. Denk hierbij aan de VVD-senator Anne-Wil Duthler die uit de fractie werd gezet nadat deze journalisten in een artikel op Quote aantoonden dat zij niet zuiver handelde. Voor Follow the Money schreef Kim van Keken samen met Eric Smit een reeks artikelen over Henry Keizer, de toenmalig voorzitter van de VVD. Hij moest aftreden. Dit leverde hen de titel Journalist van het jaar 2017 op. Dieuwertje Kuijpers is vanuit de wetenschap de journalistiek ingerold en spitst zich solo veelal toe op zaken die te maken hebben met defensie en het leger. Zo schreef ze een boek, gebaseerd op haar proefschrift over hoe politici omgaan met verliezen in strijdgebieden.Ook de politiek is haar niet onbekend; zij schreef al uitvoerig voor onder andere Follow the Money over het Europarlement en politieke misstanden aan het Binnenhof.

Onderzoeksjournalisten over het vakHij heeft nooit voor een baas gewerkt, maar wel voor een app. De Uber-app wel te verstaan. Jeroen van Bergeijk is freelance onderzoeksjournalist die de laatste tijd veel 'undercover' heeft gewerkt aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Zo werkte hij als Uber-chauffeur en als 'order-picker' bij Bol.com, en recent was hij actief als verkeersregelaar. Eén ding is duidelijk: voor Jeroen van Bergeijk is lezen of horen over een onderwerp niet voldoende; hij wil het zelf beleven.Daarnaast maakte hij indrukwekkende reizen, zoals toen hij met een oude Mercedes door Afrika tufte of zijn geluk zocht als goudzoeker in Australië. Met een eigenzinnige schrijf-en werkstijl klimt hij, als een ware luis in de pels, in de pen om zijn ervaringen met lezers te delen.Jeroen van Bergeijk is 3 augustus te gast bij Argos, waar hij een uur te horen zal zijn in gesprek met Tessel Blok over zijn ervaringen als onderzoeksjournalist.

Moord op Patrick, deel 6 De 36-jarige tennisleraar Patrick van der Bolt wordt tweede kerstdag 2002 gevonden in zijn appartement. Hij is met meerdere kogels om het leven gebracht.Al 17 jaar weet de politie niet waarom of door wie.Op de plaats delict blijken drie brandende waxinelichtjes te staan als hij gevonden wordt. Deze waxinelichtjes kunnen een nieuw spoor zijn.Een spoor waar de politie nooit naar gekeken heeft.Sterker nog, de politie heeft altijd maar een enkel scenario gehad voor De Moord op Patrick.

Op de plaats delict blijken drie brandende waxinelichtjes te staan als Patrick gevonden wordt. Deze waxinelichtjes kunnen een nieuw spoor zijn. Een spoor waar de politie nooit naar gekeken heeft. Sterker nog, de politie heeft altijd maar een enkel scenario gehad voor De Moord op Patrick.

Als Patrick dood gevonden wordt in zijn appartement branden er drie waxinelichtjes in de kamer. De politie heeft hier nooit aandacht aan besteed. Maar hoe lang konden waxinelichtjes in 2002 eigenlijk branden? Dat lijkt nu een cruciale vraag in het onderzoek van Sanne Boer. Om dit uit te zoeken is Argos-collega Freek Schröder langs gegaan bij kaarsenmaker Bolsius. Voormalig directeur productie Han Lugtmeijer van Bolsius geeft Freek een rondleiding door de fabriek. Luister daarom naar dit bonusmateriaal om meer te weten te komen over de geschiedenis en het productieproces van het waxinelichtje.

In de vroege morgen van 15 december 2015 wordt de 56-jarige eneco-monteur Ali Motamed voor zijn woning in Almere vermoord. Het is een professioneel uitgevoerde liquidatie, terwijl het slachtoffer een blanco strafblad heeft en niet tot het criminele milieu behoort. Een motief lijkt lange tijd te ontbreken, tot de ware identiteit en het verleden van het slachtoffer een enorme wending aan de zaak geeft.

Windenergie is big business. Winnaars zijn de investeerders in windparken in Groningen en Drenthe. Zij verdienen over een periode van 15 jaar tussen de 2,4 miljoen en 3 miljoen euro per windturbine, mede dankzij een overheidssubsidie van 550 miljoen euro. Verliezers daarentegen zijn de omwonenden van windparken in Noord-Nederland. Zij moeten rekening houden met een flinke waardedaling van hun woningen. Minister Wiebes (EZK) wil een nieuw onderzoek naar die woningwaardedaling van huizen nabij wind- en zonneparken. Betekent dat ook dat woningeigenaren wellicht schadeloos kunnen worden gesteld in de toekomst? En is de energietransitie wel haalbaar als niemand er last van mag hebben?

Per dag maken in Nederland gemiddeld vijf mensen een einde aan hun leven. Veertig procent daarvan is onder behandeling van de geestelijke gezondheidszorg (GGZ). Een van hen was Orlando. Hij pleegde zelfmoord in de Groningse kliniek waar hij op dat moment verbleef. Zijn ouders dienden een klacht in tegen de instelling, die onbehoorlijk zou hebben gehandeld. Ze kregen gelijk. Zaterdag in Argos: wat gebeurde er rond de dood van Orlando? Hoe wordt er binnen de geestelijke gezondheidszorg omgegaan met suïcide? En wat doet de GGZ om calamiteiten rond zelfmoord te voorkomen?

Een gesprek met psychiater Manon Kleijweg en CDA-kamerlid Joba van den Berg naar aanleiding van de reportage over de zelfmoord van Orlando binnen de muren van een GGZ-instelling.

Sinds Nederlandse jihadi’s zijn vertrokken naar brandhaarden als Syrië en Irak, wordt gepoogd radicaal gedachtengoed bij voorbaat de kop in te drukken. Nederlandse gemeenten hebben ruim 20 miljoen euro gekregen voor de aanpak van radicalisering. Het gaat dan om gemeenten met de meeste uitreizigers. Grotere, maar ook kleinere gemeenten zoals Culemborg en Nuenen. Het geld gaat vooral naar speciale programma’s om nieuwe aanwas te voorkomen. Onder andere naar theatervoorstellingen, weerbaarheidstrainingen en fakenews lessen, maar ook naar trainingen om radicalisering te leren herkennen en signaleren. Werken die preventieve programma´s? Onderzoekt de overheid eigenlijk wel of het helpt en kun je preventie van radicalisering uberhaupt meten? Samen met het Algemeen Dagblad ging Argos op zoek naar de effecten van anti-radicaliseringsbeleid.