Historia Polski Dla Dzieci

Dziś będziemy oczywiście mówić o historii Polski, ale powiemy sobie trochę także o historii starożytnej Grecji. Dlaczego? Kiedy Hitler zaatakował Polskę w 1939 roku polscy żołnierze bronili się tak dzielnie jak kiedyś 300 Spartan w starożytnej Grecji. Czy słyszeliście o tych 300 Spartanach?Milionowa armia Persów nie mogła pokonać małej grupy wojowników Greckich. Niektóre źródła mówią, że tego wąwozu broniło tylko 300 Greków ze Sparty.Tych 300 Spartan broniło wąwozu Termopile przez 2 dni. Wąwóz to takie wąskie przejście między górami. Dzięki temu, że tam było wąsko Persowie mogli atakować Greków tylko z przodu. Do ataku ruszyły kolejne szeregi Persów, ale wszyscy ginęli. W końcu trzeciego dnia jeden z Greków zdradził Persom jak górską ścieżką przejść na tyły Spartan. Tych 300 Spartan oraz ich król Leonidas postanowiło walczyć do końca. Wszyscy oni zginęli, ale dali swoim ludziom czas przygotować się do bitwy. Ci Spartanie byli bardzo odważni i nie bali się niczego. Persowie straszyli ich swoją liczbą. Mówili n

Chciałbym wam opowiedzieć co się wydarzyło w Warszawie w roku 1944 w sierpniu, we wrześniu oraz w październiku. Druga wojna światowa zaczęła się w 1939 roku we wrześniu czyli w 9 miesiącu. Wtedy Niemcy napadli na Polskę. A czy pamiętacie kiedy skończyła się druga wojna światowa? Druga wojna światowa trwała 6 lat, od 1939 do 1945 roku. Rok przed zakończeniem wojny w 1944 roku. Wojska niemieckie biły się z wojskami rosyjskimi niedaleko Warszawy. Polacy w Warszawie pomyśleli, że gdy Niemcy są zajęci walką z Rosjanami łatwo będzie zrobić powstanie. Ale co to jest powstanie? “Powstać” znaczy zbuntować się. Niemcy kazali Polakom siedzieć cicho, a Polacy powstali. Polacy nie chcieli siedzieć cicho, bo uważali, że Niemcy niesprawiedliwie zabrali im kraj, a więc Polacy powstali, czyli zrobili powstanie. Ponieważ to powstanie działo się głównie w Warszawie nazywa się je powstaniem warszawskim. Jak długo trwało powstanie warszawskie?Powstanie zaczęło się 1 sierpnia, a skończyło się 3 października. Tak więc powstanie trw

Dziś wrócimy do czasów pierwszego historycznego władcy oraz jego syna, który był pierwszym królem Polski.Czy pamiętacie jak miał na imię pierwszy historyczny władca Polski? To był Mieszko.A czy pamiętacie jak miał na imię syn Mieszka, który został pierwszym królem Polski? Pierwszym polskim królem był Bolesław Chrobry.A co pamiętacie o Mieszku I. Czy pamiętacie np. ile miał on żon?Miał ich siedem, ale potem gdy poznał piękną chrześcijańską księżniczkę czeską czyli Dobrawę odprawił tamte żony i miał tylko jedną żonę czyli Dobrawę.Mieszko ożenił się w 965 roku, a w rok później czyli w 966 został ochrzczony.Później urodziło mu się dwoje dzieci. Pamiętacie ich imiona? To byli Bolesław oraz Świętosława.O Mieszku I i jego żonie Dobrawie mówiliśmy w audycji drugiej. Mówiliśmy tam też o ich synu Bolesławie Chrobrym, który pierwszy został królem Polski.To była krótka powtórka, tego co było w lekcji 2, a teraz przejdziemy do tematu.[2018-07-25 04 - tytul - zamach na Boleslawa.mp3]Jak może pamiętacie w 1000 roku do Polsk

Dziś powiemy sobie o czymś, co się wydarzyło 75 lat temu. Ale zanim przejdziemy do historii chciałem zapytać was o to jakie ptaki znacie? Np. czy wiecie jak wygląda bocian, jaskółka, wróbel czy sikorka?Dlaczego was o to pytam? Wy macie imię, które wybrali dla was rodzice, ale macie też nazwisko, które dostaliście po waszych przodkach. Nazwiska powstały od różnych rzeczy, niektóre z nich pochodzą od ptaków. Np. generał Władysław Sikorski ma swoje nazwisko od małego ptaszka, który nazywa się sikorka. Te ptaki przylatują do Polski w zimie. Są malutkie jak wróbelki, ale bardziej kolorowe. Najczęściej mają żółty brzuszek. Czy widzieliście kiedyś w zimie sikorkę?Ale wróćmy do historii. Dziś powiemy sobie o generale Władysławie Sikorskim. Oprócz tego, że był on generałem był także premierem. Nie wiem czy pamiętacie, ale w 1939 roku Polska została zaatakowana przez Hitlera i Niemców oraz przez Stalina i Rosjan. Polski rząd uciekł wtedy do Anglii i właśnie Władysław Sikorski był premierem polskiego rządu. Niestety Pol

Czy wiecie, że jeden z Polaków był w kosmosie? Czy kiedyś o tym słyszeliście? Jak ja miałem 9 lat w kosmos poleciała rakieta, która się nazywała Sojuz 30. Czy może wy drodzy słuchacze też macie 9 lat? Jeżeli tak to macie tyle lat ile miałem jak jak Polak poleciał w kosmos. Teraz mam 49 lat. Czy umielibyście policzyć ile lat temu to było?Jak się nazywali ci kosmonauci?Jeden z nich to był Polak i nazywał się Mirosław Hermaszewski, a Rosjanin nazywał się Piotr Klimuk.Czy wiecie kto z nich kierował statkiem kosmicznym?Kirował Rosjanin Piotr Klimuk, a Polak Mirosław Hermaszewski robił w kosmosie eksperymenty. Czy wiecie co to jest eksperyment? Eksperyment oznacza, że próbujecie coś nowego. Np. mama daje wam na obiad nową potrawę, a wy ja próbujecie. Taka próba nowego jedzenia to też eksperyment.A jakie eksperymenty robił Mirosław Hermaszewski w kosmosie?On właśnie próbował czy jedzenie w kosmosie ma inny smak. Robił też drugi eksperyment.Czy staliście kiedyś na rękach albo na głowie np. przy ścianie? Jakie to jest

Unia Europejska i Brexit. Dlaczego Polacy mieszkają w Anglii? Czy na granicy zawsze potrzebny jest paszport?Witajcie w 23 audycji podkastu “Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci”. Dziś powiemy sobie o organizacji, do której dołączyła Polska. Czy wy należycie do jakiejś organizacji? Czy np. należycie do harcerzy, kółka szachowego albo drużyny sportowej? Dzieci mogą się zapisać do różnych organizacji. Ale czy wiedzieliście, że państwa też mogą się zapisywać do różnych organizacji?1 maja 2004 roku Polska przyłączyła się do organizacji nazywanej Unia Europejska.Czy wiecie jakie kraje są w Europie?Do Unii Europejskiej należy 28 krajów, między innymi: Polska, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Anglia, Francja, Szwecja itd. Ale niektóre kraje europejskie nie wstąpiły do Unii. Do tej organizacji nie przyłączyła się np. Norwegia i Szwajcaria.Unia Europejska to taka organizacja, różnych krajów europejskich, w tym także Polski.Gdy Polska przyłączyła się do Unii Europejskiej w maju 2004 roku oznaczało to, że Polacy mogą

Witam w 22 audycji podkastu Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci.Kontynuujemy serię wakacyjnych podkastów. Dziś jednak nie będziemy mówić o zagranicy, ale o polskim mieście, a konkretnie o Wrocławiu. To miasto ma bardzo długą i skomplikowaną historię. Dzisiaj to jest polskie miasto, ale czy wiecie, że kiedyś należało także do innych krajów? Czy chcecie wiedzieć których? Za chwilę o tym powiemy. Wrocław był też przynajmniej trzy razy spalony i odbudowywany od nowa. Kto go spalił i kto odbudował? O tym też za chwilę.Ale najpierw zagadka skąd się wzięła nazwa Wrocław?W 900 roku na wyspie Ostrów Tumski czeski książe Vratislav założył gród. Od jego imienia pochodzi czeska nazwa tego miasta, czyli Vratislav.Być może pamiętacie, że Mieszko ożenił się z czeską księżniczką. Mówiliśmy o tym w lekcji 2. Dobrawa, czyli ta czeska księżniczka jechała do Mieszka właśnie przez Wrocław, a jej syn Bolesław Chrobry założył we Wrocławiu biskupstwo.Jednak nie wszystkim się podobało chrześcijaństwo. Niektórzy ludzie chcie

Witam w 21 odcinku Historii Polski dla Dzieci oraz według Dzieci. Ten odcinek będzie poświęcony uczeniu dzieci czyli będzie skierowany raczej do rodziców. Wprawdzie odcinkiem dla rodziców miał być ten 20, jednak wakacje trochę mi pomieszały plany. Chciałbym dzisiaj podać wam kilka wskazówek w kwestii uczenia dzieci. Zdobyłem je doświadczalnie. Uczyłem dzieci i widziałem, co się sprawdza, a co nie. Tak więc wszystkie podane rzeczy są przetestowane. Przejdźmy więc do tych wskazówek.Pozwól dziecku używać własnych słów.Każdy z nas tłumaczy sobie to co słyszy na swój wewnętrzny język. Z tego powodu nie jesteśmy w stanie powtórzyć tego co słyszeliśmy słowo w słowo. Najbardziej widoczne jest to u dzieci, które maja bardzo ubogi zasób słów. Gdy dziecko potrafi powtórzyć to czego się nauczyło swoimi słowami oznacza to, że i zapamiętało, i rozumie. Gdyby jednak dziecko tylko powtarzało słowa, których używają dorośli nauczyciele oznaczałoby to tylko to, że zapamiętało te słowa - prawdopodobnie jednak ich nie rozumie. Na

Witam w 20 odcinku podkastu Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci.Dzisiejszy odcinek ponownie będzie wakacyjny i to z dwóch powodów. Ponownie będziemy mówić o historii Polski, która działa się za granicą. Drugim powodem będzie fakt, że ten odcinek także był nagrany za granicą, a konkretnie we Włoszech. Być może będziecie oprócz nas słyszeli także ptaszki oraz inne odgłosy.Jak już mówiliśmy w poprzednich odcinkach sporo polskiej historii działo się za granicą. W tym roku nasza klasa była na wakacjach we Włoszech, a więc sporo mówiliśmy o tym kraju. Np. w odcinku 5 mówiliśmy o Krzyżakach, a oni do Polski przyjechali właśnie z Włoch. We Włoszech Krzyżacy mieszkali w takim znanym mieście - w Wenecji. W odcinku 14 mówiliśmy o hymnie Polski, który także został napisany we Włoszech. Słowa hymnu brzmią: “Marsz , marsz , Dąbrowski, Z ziemi włoskiej do Polski”. A w odcinku 15 mówiliśmy o Wojtku, który brał udział w walce o Monte Casino, a to wzgórze leży właśnie we Włoszech.Dziś w odcinku 20 ponownie powiemy so

Gdybyście przenieśli się w czasie to w jakim języku byście rozmawiali z ludźmi z tamtych czasow? Czy w dawnych czasach ludzie w Polsce mówili po polsku?Wtedy używano języka, ktory nazywamy językiem staropolskim. Najstarsze zdanie, które zapisano w naszym języku to: “Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Czy rozumiecie co to znaczy?To pewien rycerz powiedział do żony, a znaczy to: “Daj, niech ja pomielę (pokręcę żarna), a ty odpoczywaj”. Dzisiaj już nie używa się słowa “pobruszę” tylko mówimy “pomielić” albo “pokręcić”. Za to słowo “poczywaj” używamy dzisiaj troszkę inaczej. Nie mówimy “poczywaj”, ale “odpoczywaj”.Teraz dzieci przeczytają kilka wierszy, a wy postarajcie się wyłapać z nich jak najwięcej słów, których dzisiaj już nie używamy.Psałterz Dawidowy w tłumaczeniu Jana Kochanowskiego z 1579Jakie dawne słowa zauważyliście? Było np. o “Taki podobien będzie drzewu porzecznemu”. Dziś nie mówimy “drzewo porzeczne”, ale “drzewo porzyteczne”.Ignacy Krasicki napisał bajki, między innymi bajkę Pan i pies w 1830O

Dziś powiemy sobie o konstytucji 3 maja. Lekcję o tym wydarzeniu nagraliśmy 2 maja, czyli dzień przed rocznicą.Ale co to jest konstytucja? Konstytucja to jest zbiór praw - co wolno, a czego nie wolno. Ale w konstytucji są najważniejsze prawa.Dlaczego jednak konstytucja 3 maja 1791 roku była taka ważna. Aby to zrozumieć musicie wiedzieć jak traktowano ludzi przed tą konstytucją. Ludzie bogaci byli lepiej traktowani niż biedni. Np. jeżeli ktoś pobił kogoś bogatego to dostał karę, ale jak pobił kogoś biednego to nie było kary.Przed wprowadzeniem tej konstytucji nie było równości ani sprawiedliwości. Dlaczego były różne kary?Konstytucja 3 maja starała się to wszystko zmienić. W Polsce żyli szlachcice czyli tacy bogaci ludzie, mieszczanie czyli ludzie, którzy żyli w miastach i np. robili buty oraz chłopi, którzy uprawiali pola dla szlachciców. Kiedyś mieszczanin był karany za pobicie szlachcica, ale szlachcic nie był karany za pobicie mieszczanina. Teraz konstytucja 3 maja to zmieniła i mieszczanie mieli takie sam

Witam w 17 odcinku podkastu “Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci”. Dziś będziemy mówić o II wojnie światowej. Po lekcji o misiu Wojtku postanowiliśmy zająć się II wojną światową. Więcej o polskim niedźwiedziu, który wraz z armią generała Andersa był we Włoszech możecie posłuchać w audycji 15. Wojtek i jego armia brali właśnie udział w II wojnie światowej.Ale czym się różni normalna wojna od takiej światowej? Normalna wojna jest zwykle między dwoma lub trzema państwami i zwykle dzieje się w jednym miejscu. W II wojnie światowej natomiast brało udział około 50 państw. Wojna ta też toczyła się w wielu miejscach. Ja pewnie pamiętacie niedźwiadek Wojtek był z armią Andersa w Iranie, potem w Palestynie, a później jeszcze we Włoszech. Można więc chyba powiedzieć, że miś ten był na trzech kontynentach, czyli w Azji, Afryce oraz w Europie.II wojna światowa zaczęła się około 20 lat po I wojnie światowej i czasami dzieciom mylą się te dwie wojny. My będziemy dziś mówić o tej drugiej, czyli o II wojnie światowe

Witam w 16 odcinku Historii Polski dla Dzieci oraz według Dzieci.Link do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciGdy nagrywaliśmy ten odcinek 25 kwietnia 2018 roku wypadała pewna rocznica. Ale czy wiecie co to jest rocznica? Wasze urodziny są rocznicą waszego urodzenia. Niektórzy obchodzą rocznicę ślubu, a państwa świętują rocznice wielkich bitew. Tego samego dnia czyli 25 kwietnia ale w roku 1333 była koronacja.Syn Władysława Łokietka czyli Kazimierz Wielki został królem. Tego samego dnia, jego żona Aldona Anna została królową. Czy moglibyście policzyć ile lat minęło od tamtego wydarzenia?Jak to policzyliśmy. Trzeba np. na kalkulatorze odjąć od naszego roku czyli 2018 tamten rok czyli 1333.Tak więc w 2018 roku wypadała 685 rocznica koronacji Kazimierza i Aldony. Teraz w telewizji można oglądać serial o nich. Aldona był

Dziś porozmawiamy sobie o pewnym polskim żołnierzu. Był to bardzo nietypowy żołnierz. Miał on na imię Wojtek.Link do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciSkorzystam też z paru fragmentów pewnego audiobooka dla dzieci. Audiobooka "Wojtek Żołnierz bez munduru" można znaleźć tutaj:https://audioteka.com/pl/audiobook/wojtek-zolnierz-bez-munduruhttps://www.storytel.pl/books/122249-Wojtek-Zolnierz-bez-munduruTym polskim żołnierzem, o którym dzisiaj będziemy mówić jest mały miś, który dołączył do polskiego wojska w Iranie. Iran to takie państwo. Ale skąd się polscy żołnierze wzięli w Iranie? Aby to wyjaśnić musimy trochę powiedzieć coś o II wojnie światowej. II wojna światowa zaczęła się w Polsce. Na nasz kraj napadli Niemcy. Kanclerzem Niemiec był wtedy Hitler. Kanclerz to taki prezydent, albo premier, ktoś kto kieruje Niem

Gdzie powstał hymn Polski?Link do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciDzisiejszy odcinek będzie trochę inny niż zwykle. Zbliżają się wakacje i być może wyjedziecie z rodzicami zobaczyć na własne oczy miejsca o których mówiliśmy. Możecie np. zwiedzić zamki krzyżackie na północy Polski. Albo zobaczyć smoczą jamę w Krakowie. Gdybyście tam byli idźcie zobaczyć także miecz koronacyjny Bolesława Chrobrego czyli tz. Szczerbiec. Ale co jeśli wyjedziecie za granicę? Czy za granicą można się nauczyć polskiej historii? O tym właśnie będzie ta seria wakacyjnych podkastów. Będziemy mówić o historii Polski, która się działa w innych krajach. Dzisiaj powiemy sobie o polskim wojsku we Włoszech oraz o specjalnej pieśni, którą tamci żołnierze śpiewali.Chciałbym podziękować naszym sponsorkom Ewie Mydłowieckiej i jej mamie Marcie. Ewa

Dziś zajmiemy się odważną córką Łokietka.Link do nowego serwera:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciWitam w 13 odcinku podkastu “Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci”. Jest to nie tylko 13 odcinek, ale nagrywam go także w piątek 13 kwietnia. Dzisiaj mniej ludzi jest przesądnych czyli boi się czarnych kotów, przechodzenia pod drabiną czy liczby 13. Ale w przeszłości prawie wszyscy ludzie w to wierzyli. Ale przejdźmy już do tematu dzisiejszej lekcji. Powiemy sobie o bardzo odważnej córce Władysława Łokietka - historycy nazywaja ją Elżbietą Łokietkówną.W ostatniej lekcji mówiliśmy o tym, że Polskę rozbitą na małe dzielnice połączył w całość Władysław Łokietek. Miał on syna Kazimierza oraz córkę Elżbietę. Do tego podkastu ilustracją będzie drzewo rodzinne

Dzisiejszy odcinek będzie poświęcony Krzyżakom oraz miastu Gdańsk.Link do nowego serwera:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciW poprzedniej audycji mówiliśmy o bitwie pod Legnicą.Polacy przegrali bitwę pod Legnicą, ale na szczęście Mongołowie zwani też Tatarami wrócili na wschód. Więcej o tym w audycji 11. Polska była wtedy słaba bo podzielona na wiele kawałków. Pamiętacie jak się ten okres nazywa w historii Polski?Królem, któremu udało się na powrót zjednoczyć Polskę był Władysław Łokietek.Łokietek miał wiele pracy i przebywał ze swoją armią w Sandomierzu. Tymczasem na Gdańsk najechali Niemcy z Brandenburgii. Jak daleko jest Gdańsk od Sandomierza. Samochodem można dojechać z Sandomierza do Gdańska w 6 godzin. Ale jak pewnie wiecie w czasach Władysława Łokietka

Dziś porozmawiamy o bitwie pod Legnicą.Link do nowego serwera:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do konta na Patronite: https://patronite.pl/historia-dla-dzieciNa ostatniej lekcji mówiliśmy o podziale Polski na wiele małych kawałków. Historycy ten okres nazywają rozbiciem dzielnicowym, bo Polska podzieliła się na dzielnice, a w każdej rządził kto inny. Dlatego właśnie nazywamy ten okres rozbiciem dzielnicowym.Na ile kawałków została podzielona Polska? I czy taka podzielona Polska mogła być silna?Polskę próbowali zjednoczyć władcy, którzy rządzili na Śląsku - każdy miał na imię Henryk dlatego mówi się o nich jako o Henrykach śląskich. Prawie udało im się zjednoczyć Polskę, ale wtedy pojawili się Mongołowie zwani Tatarami. Najechali oni na Polskę. Jeden z Henryków, którzy rządzili na Śląsku walczył z nimi pod Legnicą. Miał

Witam w 10 audycji podkastu Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci.Dzisiejsza audycja będzie dla rodziców. Chciałbym poruszyć temat uczenia własnych dzieci. Podpowiem też jak to robić.Link do nowego serwera:https://www.spreaker.com/show/historia-dla-dzieciLink do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieciLink do konta na Patronite:https://patronite.pl/historia-dla-dzieciNajpierw jednak chciałbym ci podziękować za słuchanie tej audycji. Jeżeli ci się podoba możesz ten podkast wesprzeć na dwa sposoby.Po pierwsze jeżeli możesz proszę udostępnij go swoim znajomym, którzy mają dzieci albo interesują się historią. Czasami trzeba będzie wręcz im pomóc, bo wiele osób nie wie jak się słucha podkastów. Jeżeli ty masz taką wiedzę to może nawet pomóż im zainstalować jakąś aplikację jak np. Podcast Adict i jak zasubskrybować ten podkast. W notatkach do tej audycji będą wszystkie linki.Drugim sp

Rozbicie dzielnicowe oraz dlaczego Władysław II ma przydomek Wygnaniec?Link do iTunes:https://itunes.apple.com/gb/podcast/historia-polski-dla-dzieci/id1344761794?mt=2Link do grupy na Facebooku:https://www.facebook.com/groups/historia.dla.dzieci/Witam w dziewiątej audycji podkastu “Historia Polski dla dzieci (oraz według dzieci).Omówiliśmy sobie siedmiu historycznych władców Polski. Czy umielibyście ich wymienić i coś o nich powiedzieć?Np.Mieszko I został chrześcijaninemBolesław I Chrobry został królemMieszko II stracił PolskęKazimierz I Odnowiciel odnowił PolskęBolesław II Śmiały został wypędzony za zabicie biskupaWładysław I Herman wcale nie rządziłBolesław III Krzywousty podzielił Polskę między swoich synówBolesław III Krzywousty miał dwie żony. Oczywiście nie od razu.Pierwsza żona urodziła mu syna Władysława, a druga żona urodziła mu aż czterech synów.Na ile więc części trzeba podzielić Polskę, aby każdy dostał kawałek. Na pięć części, ale Bolesław Krzywousty podzielił Polskę tylko dla czterech synów. Dlac