Felix & Sofie

Prof. Dr. Kees de Waal is hoogleraar Amerikaanse filosofie aan Indiana University–Purdue University (VS). Hij is de hoofdredacteur van Transactions, het wetenschappelijk blad van de Charles S. Peirce Society. Daarvoor was hij één van de redacteuren van “The Writings of Charles S. Peirce,” een geplande 30-delige chronologische uitgave van Peirce’s werk (Bloomington, Indiana University Press, 1982–). Kees de Waal is gespecialiseerd in pragmatisme en de filosofie van Peirce. Hij is de auteur van o.a. “Peirce: A Guide for the Perplexed” (London, Bloomsbury, 2013), “Introducing Pragmatism: A Tool for Rethinking Philosophy” (New York, Routledge, 2022) en “On Peirce” (Belmont, Wadsworth, 2001). Hij is momenteel bezig met het uitbrengen van “The Oxford Handbook for Charles S. Peirce” (Oxford, Oxford University Press). Let op: de lezing van prof. dr. de Waal is in het Engels.

Website en kaarten: www.felix-en-sofie.nl Prof. dr. Evert van der Zweerde is hoogleraar wijsgerige ethiek en politieke filosofie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Hij schreef zijn proefschrift over filosofie in de voormalige Sovjet-Unie. Sindsdien heeft hij zich verder gespecialiseerd in de politieke filosofie met daarin een accent op begrippen als ideologie, civil society en democratie. Naast werken over dergelijke onderwerpen verdiept Evert zich ook in een aantal Russische/Sovjet-filosofen, waaronder Vl. Solovjov, P. Florenski, E. Iljenkov, M. Mamardashvili, S. Frank. In 2017 verscheen van zijn hand het boek ‘Over Grenzen’, waarin hij met zijn politiek-filosofische reisverhalen in de voetsporen treedt van Geert Mak, JelleBrandt Corstius en Adriaan van Dis.

website en kaarten: www.felix-en-sofie.nl Emma Young is PhD studente aan de Rijksuniversiteit Groningen. Daarvoor behaalde ze haar bachelor taal en cultuurstudies aan de Universiteit Utrecht en een research master filosofie in Groningen. Ze schrijft haar proefschrift over de Hongaarse marxistische filosoof Georg Lukács en feminist standpoint theory. Verder is ze gespecialiseerd op het gebied van marxistische en feministische epistemologie, standpoint theory en epistemic injustice. Daarnaast brengt Young socialistische filosofie in de praktijk als lid van de internationale socialisten en door vakbondswerk aan de faculteit. Ook was ze betrokken bij studentenprotesten in Groningen voor de huisvesting van dakloze internationale studenten. Programma en redactie: Justin Klinkenberg.

Bij leven waren ze wereldberoemd en ook anno 2020 worden hun romans, essays en verhandelingen alom gelezen en bestudeerd: Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir. Beinvloed door de fenomenologie, de psychoanalyse, het existentialisme van Nietzsche en Kierkegaard en het literaire werk van auteurs als Flaubert en Genet, ontdeed dit legendarische filosofenstel de naoorlogse mens van al zijn vanzelfsprekendheden. Geen geloof, geen hoop, alleen het individu en diens contingente bestaan: de mens in zijn concrete vrijheid. Maar juist dat illusieloze uitgangspunt drijft Sartres en De Beauvoirs grenzeloze activisme. Zo rekent De Beauvoir af met alle biologische of vaststaande denkbeelden over de vrouw. De vele ‘natuurlijke geslachtskenmerken’ blijken opgeblazen (masculiene) voorstellingen die berusten op macht, geschiedenis en willekeur. Geen van die eigenschappen raakt aan het zijn van de vrouw (of de man). Evenzo karakteriseert Sartre de mens als niet-zijn: ik ben nooit wat ik ben, want ik verhoud mij steeds tot mij

Black, lesbian, mother, warrior, poet. This is how poet, writer, thinker and feminist Audre Lorde (1934-1992) described herself. Lorde was an important voice for Black lesbian women and fought against homophobia, sexism and racism throughout her life and work. Lorde was of immense importance to the feminist movement. She addressed the underlying racism of the (predominantly) white feminist movement and wrote about intersectionality long before the term was officially coined. Intersectionality entails that different forms of oppression, like sexism, racism, homophobia, classism and ageism are interrelated and should be analyzed in relation to each other. For instance, Lorde emphasized that she was not only oppressed because she was a woman: she also faced oppression because she was a Black and lesbian woman. That is why Lorde valued the power of difference. By acknowledging our differences, we could find equality instead of equity. Lorde expressed her ideas through poetry and emotional language, in a way tha

Naomi van Steenbergen is filosoof en doceert aan de Universiteit Utrecht. Ze geeft les in ethiek, politieke filosofie en de geschiedenis van de filosofie. Momenteel doet ze onderzoek naar klimaatethiek en morele psychologie, waarbij ze zich in het bijzonder richt op zelfkennis en zelfbedrog. // Shownotes \\ YouTube: bit.ly/2TSmGER Tickets: bit.ly/388vnTG Facebook: www.facebook.com/FelixenSofie Website: www.felix-en-sofie.nl/

In deze aflevering bespreekt Ginie Servant-Miklos vraagstukken rond identiteit en duurzaamheid. Servant-Miklos is filosoof en pedagoog. Ze is verbonden aan de Erasmus University College en aan de Tyumen Universiteit in Rusland. Ook is ze educatie designer bij het Rotterdam Arts and Sciences Lab. // Shownotes \\ YouTube: bit.ly/2TSmGER Tickets: bit.ly/388vnTG Facebook: www.facebook.com/FelixenSofie Website: www.felix-en-sofie.nl/

Dit jaar zijn Zoom-calls en Skypegesprekken een al te groot deel van ons sociale leven gaan innemen. Wat we in ons geklaag over de zoveelste online vergadering misschien vergeten, is dat onze levens ook vóór lockdowntijden al werden gekoloniseerd door allerlei soorten schermen, fimpjes, fora en online communities. De schermen bevinden zich in iedere kamer van ons huis en staan bovendien altijd aan. De internetterm IRL, “In Real Life”, die aanduidt dat je iemand fysiek ontmoet in plaats van online, werd al in het jaar 2000 ingevoerd in het Oxford English Dictionary. Blijkbaar brachten we toen al zo’n groot deel van ons leven in de cyberspace door dat er verwarring kon ontstaan over de plaats van ontmoeting: de virtuele wereld of de ‘echte’. Maar is die tegenstelling wel terecht? Zijn er geen ware vriendschappen ontstaan in die online wereld? Of echte liefdes? En heeft ons online bestaan dan geen invloed op de politiek? En hoe zit het eigenlijk met ons zelfbeeld? In deze editie willen we deze vragen over het

In deze aflevering spreekt Marlies de Munck over de betekenis van muziek. Aan de hand van haar boek 'Waarom Chopin de regen niet wilde horen' gaat ze in op de vraag hoe de manier waarop we over muziek nadenken bepalend is voor onze muzikale ervaring en de betekenis die we eraan toeschrijven. // Shownotes \\ YouTube: bit.ly/2TSmGER Tickets: bit.ly/388vnTG Facebook: www.facebook.com/FelixenSofie Website: www.felix-en-sofie.nl/

In een tijd waarin de Nederlandse politiek lijkt te zijn vastgelopen en de staat aan alle kanten scheuren vertoont pakken we bij Felix & Sofie de werken van Niccolò Machiavelli erbij. We onderzoeken de historische context waarin deze denker werkte en leefde en stoffen ook de minder gelezen boeken af. We bespreken de opvallend eenzijdige receptie van de denker en plaatsen hem in het licht van de problemen van vandaag. Wie was deze denker eigenlijk echt? En wat maakt hem relevant als politiek denker in een tijd van woningcrisis en corruptie, van klimaatcrisis en politieke faalangst? Je gaat luisteren naar drie sprekers, te weten: Tinneke Beeckman, Julien Ploeg en Ivana Ivkovic. // Shownotes \\ YouTube: bit.ly/2TSmGER Facebook: www.facebook.com/FelixenSofie Website: www.felix-en-sofie.nl/

In deze aflevering onderzoeken we het verschil tussen het optimaliseren van de fysiologische processen in het brein en onze ervaring van zelfsturing in ons denken. We onderzoeken de evolutie van de menselijke geest volgens de empirische wetenschap en zoeken de scherpe randjes op. Ook vragen we ons af: Als de menselijke psyche in kaart te brengen is, kunnen we dan ook iets zeggen over haar toekomst? Je gaat luisteren naar drie sprekers, te weten: Linde van Schuppen, Marc Slors en Leon de Bruin. // Shownotes \\ YouTube: bit.ly/2TSmGER Facebook: www.facebook.com/FelixenSofie Website: www.felix-en-sofie.nl/

In deze podcast duiken we in de belevingswereld van dieren. Vanuit de wetenschap en de fenomenologie - een filosofische stroming die uitgaat van de onmiddellijke zintuiglijke ervaring - onderzoeken we het al dan niet aanwezige verschil tussen mens en dier. Twee sprekers zullen zich buigen over het onderwerp, te weten: Mari van Stokkum 1/2 en Annabelle Dufourcq 2/2 // Shownotes \\ YouTube: bit.ly/2TSmGER Facebook: www.facebook.com/FelixenSofie Website: www.felix-en-sofie.nl/

In deze aflevering spreekt oud redactielid Linde van Schuppen met Eveline Groot over haar onderzoek naar Madame de Staël en vrouwen in de academische wereld. Ze spreken over haar liefde voor politiek, ideeën, en wat dit kan betekenen voor de vrouwen van nu. Groot heeft filosofie gestudeerd aan de UVA en de universiteit in Edinburgh. Ze doet nu een PDH over Madame de Staël aan de Erasmus universiteit van Rotterdam. // Shownotes \\ YouTube: https://bit.ly/2TSmGER Tickets: https://bit.ly/388vnTG Facebook: https://www.facebook.com/FelixenSofie Website: https://www.felix-en-sofie.nl/

Dit is deel 3, het laatste deel in de zomerserie over levenskunst. In deze aflevering spreekt redactielid Ernst Meijer met Ype de Boer over de levensfilosofie van Murakami. Over openheid, overgave en de idealisering van het alledaagse. Ype de Boer schrijft over het samenspel van denken en leven, en verkent de raakvlakken tussen filosofie, literatuur en kunst. Aan de VU promoveert hij op het werk van Giorgio Agamben, "de poëet onder de filosofen". Daarnaast treedt hij op als spreker en vertaalde hij enkele filosofische werken. In 2017 debuteerde hij als schrijver met Murakami en het gespleten leven, gevolgd door "Het erotisch experiment" in 2019. Waar kunnen we levenskunst in literatuur vinden? En hoe verschilt dit van wat moderne filosofen ons vertellen? Veel luisterplezier!

Misschien heb je al gemerkt dat er de afgelopen tijd minder afleveringen zijn geweest. Ook wij kunnen even geen nieuwe edities organiseren. Maar niet getreurd! Om jouw brein te prikkelen met de nodige dosis filosofie hebben we elke twee weken een nieuwe aflevering. Want denken hoeft niet stil te staan. Dit is deel 2 van de driedelige serie over levenskunst. In deze aflevering spreekt redactielid Ernst Meijer met Teun Tieleman over het stoïcisme en Galenus van Pergamum over wie hij een groot een groot NWO onderzoeksproject leidt. Het onderzoek van Tieleman richt zich op de wisselwerking tussen filosofie en wetenschap, met name geneeskunde, in de klassieke Oudheid. Hoe zag levenskunst er in de oudheid uit? En hoe verhoudt zij zich tot de moderne varianten? Veel luisterplezier!

Misschien heb je al gemerkt dat er de afgelopen tijd geen nieuwe afleveringen zijn geweest. Ook wij kunnen even geen nieuwe edities organiseren. Maar niet getreurd! Om jouw brein te prikkelen met de nodige dosis filosofie hebben we elke twee weken een nieuwe aflevering. Want denken hoeft niet stil te staan. Dit is deel 1 van de driedelige serie over levenskunst. In deze aflevering spreekt redactielid Ernst met Harm van der Gaag over Hegel. Harm van der Gaag studeerde filosofie in Utrecht. Omdat hij vindt dat filosofie ook nuttig kan zijn voor mensen zonder filosofische achtergrond opende hij een filosofische praktijk en schreef hij het boek “wie het niet weet, mag het zeggen”. Ook geeft hij les over zijn methode op de Internationale School voor wijsbegeerte. Samen met zijn leerlingen heeft hij het Gilde van Filosofisch Practici opgericht. Momenteel werkt hij aan een proefschrift over zijn werkwijze.

Esther Jansen spreekt in deze podcast over de mogelijkheden om het mens-zijn, of onze menselijkheid, opnieuw vorm te geven in het licht van het Antropoceen. Op welke manieren zit het huidige mensbeeld ons in de weg om deze broodnodige vormen te zien, te verbeelden, en het dagelijks leven naar in te richten? Het werk van Sylvia Wynter geeft aanknopingspunten om de vraag ‘wat betekent het om mens te zijn?’ op een andere manier te beantwoorden, en laat zo de tekortkomingen van het westers idee van ‘de Mensheid’ zien. Wat kunnen we hier van leren in het licht van de huidige ecologische ontwrichting? Deze lezing was onderdeel van de avond: Eco- catastrofe: de mens moet anders (18-02-2020) Dat de aarde verandert is overal om ons heen zichtbaar. We leven in vreemde tijden die vragen om radicaal handelen. We worden geconfronteerd met gevoelens van onbegrip, angst, onmacht en wanhoop, maar belangrijker nog worden we geconfronteerd met conceptuele kaders die niet langer houdbaar zijn. Hoe ver moeten we gaan in ons de

Pepijn van Erp is wiskundige en sceptisch activist. Hij is bij Stichting Skepsis onder meer gespecialiseerd in complottheorieën en nepnieuws. Volgens van Erp is complotdenken van alle tijden en complotdenkers zijn er allerlei soorten en verschillende gradaties. Vanuit zijn ervaring met het feitelijk analyseren van complotverhalen en het discussiëren met personen die ze opvoeren en aanhangen, maakt hij duidelijk hoe divers het complot denken is en over wat voor soort we ons het meest zorgen zouden moeten maken. Deze podcast is een onderdeel van de avond: Felix & Sofie // Complottheorie (21-1-2020) Klimaatverandering is een groot verzinsel, vaccinaties veroorzaken autisme, de aarde zou toch plat zijn en Facebook luistert je af. Er wordt vaak gelachen om complottheorieën, en misschien nog meer om complotdenkers, maar waarom blijken complottheorieën dan toch zo aantrekkelijk? Als ze ‘onzin’ zouden zijn, dan konden we complotten toch gewoon ontmaskeren? Laten zien dat ze niet waar zijn? Complottheorieën hebbe

Peter Achterberg is socioloog aan de Universiteit van Tilburg. Hij houdt zich onder andere bezig met de vraag naar hoe mensen betekenis geven aan veranderingen in de wereld om hen heen en welke gevolgen dit heeft voor hun gedrag en hoe dit uitgelegd zou kunnen worden. Achterberg gaat in deze podcast in op de manier waarop de secularisering van het geloof, in navolging van Popper, verschillende doctrines van ongelovigheid heeft voortgebracht en hoe dit zich verhoudt tot de nijging om complottheorieën aan te hangen. Deze podcast is een onderdeel van de avond: Felix & Sofie // Complottheorie (21-1-2020) Klimaatverandering is een groot verzinsel, vaccinaties veroorzaken autisme, de aarde zou toch plat zijn en Facebook luistert je af. Er wordt vaak gelachen om complottheorieën, en misschien nog meer om complotdenkers, maar waarom blijken complottheorieën dan toch zo aantrekkelijk? Als ze ‘onzin’ zouden zijn, dan konden we complotten toch gewoon ontmaskeren? Laten zien dat ze niet waar zijn? Complottheorieën hebb

Jan Bor is een filosoof, publicist en columnist, die aan een breed scala van universiteiten en kunstacademies werkzaam is geweest. In 1990 promoveerde hij aan de Universiteit Leiden met het proefschrift ‘Bergson en de Onmiddellijke Ervaring’. Later verschenen van zijn hand De Verbeelding van het Denken, Een (Nieuwe) Geschiedenis van de Filosofie, Wat is Wijsheid, Mondriaan Filosoof, OnZen en dit jaar Modern Modern. Naast deze grote hoeveelheid aan publicaties heeft Jan Bor met Alexander Oey ook een aantal films gemaakt. Deze podcast is een onderdeel van de editie: Felix & Sofie // De Tijd van de Metafysica & De Metafysica van de Tijd 17-12-2019 Al sinds het ontstaan van de metafysica is ‘tijd’ een berucht moeilijke kwestie geweest. Lang zochten filosofen naar ‘eeuwige waarheden’, Plato in zijn transcendente Ideeënwereld, en in de Middeleeuwen werd het tijdloze in God gezocht. Dat veranderde gedurende de Verlichting met het optreden van Kant, volgens wie tijd slechts een aanschouwingsvorm van de mens was