De Dag

Er worden bloemen gelegd in allerlei Russische steden ter nagedachtenis aan Kremlincriticus Aleksej Navalny. Hij streed jarenlang voor een ander Rusland, zonder Poetin, en legde de corruptie in zijn regime bloot. Vrijdag kwam hij om. Hoe dat gebeurde en waar zijn lichaam nu is, is nog altijd onduidelijk. Correspondent Geert Groot Koerkamp vertelt in podcast de Dag hoe Russen, met angst en beven, rouwen om Navalny. Honderden mensen zijn opgepakt, omdat ze een bordje vasthielden of een bosje bloemen neerlegden. Tegengeluid is met de dood van Navalny nog verder verstomd, schetst Ruslandkenner Hubert Smeets. Is er nog ruimte om tegen Poetin in te gaan? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra & Rosa Juffer

Van de Amerikaanse president Joe Biden tot EU-buitenlandchef Josep Borrell en onze demissionair premier Mark Rutte: deze week riepen ze allemaal op om de stad Rafah niet in te vallen. De druk op de Israëlisch premier Netanyahu groeit, maar hij lijkt vooralsnog vastbesloten om verder naar het zuiden te trekken met het grondoffensief. Netanyahu noemt Rafah het laatste bolwerk van Hamas. Internationaal zijn er veel zorgen over de consequenties als Israël de stad met geweld binnenvalt. Want het land stuurde eerder alle mensen in Gaza naar het Zuiden omdat het daar veilig zou zijn. Inmiddels verblijven daar rond de 1,5 miljoen mensen. En veilig is het niet. Buitenlandredacteur Eliane Lamper heeft contact met mensen daar en vertelt in podcast de Dag de verhalen uit Rafah. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Anouk Kantelberg & Lieke Loman

Om de overlast van toeristen op de Amsterdamse wallen aan te pakken, wil de gemeente 100 ramen van sekswerkers verplaatsen. Burgemeester Femke Halsema verdedigt het plan voor een erotisch centrum al lange tijd in allerlei zaaltjes in de stad. Daar treft ze boze Amsterdammers: het verzet is fel en komt van veel kanten. Van mensen die stadsgroen verdedigen tot schooldirecteuren en de sekswerkers zelf. Vandaag moet de Amsterdamse raad kleur bekennen in een raadsvergadering: voor het eerst moeten partijen zeggen of ze voor of tegen zijn en zal dus blijken of het plan verder komt. Waarom het geen goed idee is, horen we van drie mensen in podcast de Dag die inspraken in raadsvergaderingen de afgelopen tijd. Een bewoner van Amsterdam-Zuid, een ondernemer op de Wallen, en tot slot een oud-sekswerker. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: Rosa Juffer

Hij is in de vijftig en was leidinggevende in een bedrijf, totdat een jongere vrouwelijke collega een melding deed van grensoverschrijdend gedrag. Jasper noemen we hem in deze podcast, maar dat is niet zijn echte naam en zijn stem is ook vervormd. Anoniem vertelt hij over hoe hij in de fout ging en in welke 'negatieve spiraal' hij vervolgens belandde. Na de aandacht die er in de media geweest is voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag biedt Jasper inkijk in het perspectief van een pleger. Jasper ging voor zijn gedrag in behandeling bij dramatherapeut Lotte Gerritjans. Zij vertelt hoe ze plegers van grensoverschrijdend gedrag kan helpen om te snappen waarvan ze beschuldigd worden, wat daaraan ten grondslag kan liggen en wat ze anders kunnen doen in de toekomst - zodat de beroemde 'tweede kans' ook kans van slagen heeft. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Zeven pagina's telt het eindverslag van informateur Plasterk over zijn informatieronde voor de vorming van een nieuw kabinet. Zeven pagina's die direct veel vragen oproepen, bijvoorbeeld waarop hij eigenlijk baseert dat hij nog perspectief ziet voor een samenwerking tussen PVV, VVD, BBB en NSC. Morgen debatteert de Tweede Kamer erover en in aanloop naar dat debat gaan we in deze podcast de tekst van zijn verslag eerst goed lezen.  'Closereader' van dienst is politiek verslaggever Ewoud Kieviet. Aan hem de vraag: wat staat er in het verslag, hoe moeten we dat lezen, wat staat er niet, en wat zijn de partijen én de kiezers nu helemaal wijzer geworden? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

Koning Willem-Alexander en de president van Zuid-Korea waren de enige buitenstaanders die eerder naar binnen mochten, maar tech-redacteur Nando Kasteleijn mag zich nu aan dat gezelschap toevoegen. Samen met een handjevol journalisten kreeg hij bij grote uitzondering een rondleiding door het kloppende hart van ASML. Ze gingen de zogeheten 'cleanroom' binnen, waar een nieuwe generatie chipmachine wordt gebouwd. Dat enorme apparaat geldt als het meest complexe systeem dat ooit door de mens is gemaakt. In deze podcast vertelt Nando wat hij zag en hoe de nieuwe chipmachine een gigantisch project is waar ook gigantisch veel vanaf hangt: technologisch, voor de toekomst van ASML zelf, en voor de geopolitieke strijd die de VS met China uitvecht. En dat alles begint dus in die cleanroom in Veldhoven.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg

Europa moet veel serieuzer rekening houden met een oorlog met Rusland. Die waarschuwing kwam de afgelopen tijd van verschillende Europese legerleiders. Er is een tekort aan materieel en een tekort aan mensen. De hoogste Nederlandse militair, commandant der strijdkrachten Onno Eichelsheim, wil daarom met vragenlijsten het animo van jongvolwassenen peilen om vrijwillig een bijdrage te leveren aan Defensie. Bijna twee eeuwen lang waren er dankzij de dienstplicht altijd genoeg getrainde, oproepbare militairen beschikbaar. Er gaan nu weer stemmen op om, in een of andere vorm, jongvolwassenen toch weer inzetbaar te maken. Omdat Defensie mensen nodig heeft, maar – voor sommigen - ook vanwege het maatschappelijke belang. Gerrit Hammink was dienstplichtige van de lichting 1976. Het heeft hem gevormd. Nynke Hogenberg is 21 en zij koos vrijwillig voor een militaire opleiding. Een dienjaar als aanzet voor een carriere bij Defensie. In podcast De Dag vertellen ze over de (vergeten) voordelen van militaire dienst. Reag

Het ziek maken van je eigen kind, soms zelfs met de dood tot gevolg. Het is moeilijk voor te stellen dat ouders dat doen. Kindermishandeling door falsificatie heet het tegenwoordig, het vroegere Münchhausen by Proxy. Ook artsen en rechters worstelen ermee, vertelt kinderarts en lid van het Landelijk Expertisecentrum Kindermishandeling Rian Teeuw in deze podcast. Zo nu en dan komt het tot een rechtszaak. In de grootste zaak tot nu toe eist het Openbaar Ministerie deze week 11 jaar cel tegen een 37-jarige vrouw uit Utrecht. Ze wordt ervan verdacht dat ze heeft geprobeerd haar eigen baby van twee maanden oud te vergiftigen. En haar zoontje zou ze vier jaar lang ziek hebben gemaakt en gehouden. Journalist Chris Klomp volgt de rechtszaak en legt uit hoe lastig deze vorm van kindermishandeling aan te tonen is. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Jeroen de Jager Redactie: IJsbrand Terpstra

Pieter Omtzigts partij NSC is uit de formatieronde met PVV, BBB en VVD gestapt. Een beslissing die Omtzigt niet licht genomen heeft. In deze podcast vertellen twee NSC-watchers, politiek verslaggevers Nouschka van der Meijden van de NOS en Janne Chaudron van Trouw, over de druk die Omtzigt ervaart, de mensen op wie hij in dit proces leunt, en wat er nu in die partij speelt. De verdeeldheid over een mogelijke samenwerking met de PVV blijft, zeggen ze, en naast onderhandelaar is Pieter Omtzigt ook leider van een piepjonge partij, die hij in deze roerige tijd wel moet zien te verenigen. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

De Oekraïense president Zelensky is gedurende de oorlog sterk veranderd. Hij duldt weinig tegenspraak en maakt strategische fouten. Dat zegt de Amerikaanse topjournalist Simon Shuster, die de afgelopen twee jaar een ongekende toegang tot de president had en daarover een boek schreef. Tegelijk heeft Zelensky volgens hem een 'superkracht' die zijn land ook helpt, bijvoorbeeld bij het veiligstellen van internationale wapensteun. Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp sprak Shuster uitvoerig en vertelt in deze podcast over de nieuwe inzichten die hij opdeed over Zelensky, de zorgen over de autocratische trekjes die hij ontwikkelt en wat dat betekent voor het verdere verloop van de oorlog. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

Zes politiek verslaggevers vertellen in een extra lange aflevering van De Dag over 'de raarste formatie ooit'. Het is de week van de waarheid in politiek Den Haag: uiterlijk volgende week moet informateur Plasterk de Kamer laten weten of hij mogelijkheden ziet voor een kabinet van PVV, NSC, BBB en VVD. En terwijl de spanning oploopt wordt de afgesproken radiostilte tussen de partijen nu bijna dagelijks doorbroken. Wat betekenen de sneren over en weer, de nadruk op inhoudelijke verschillen, en welk politieke spel wordt er door wie gespeeld? Zes politieke verslaggevers die al ruim twee maanden achter de schermen informatie proberen los te peuteren proberen met die snippers aan informatie de puzzel te leggen. Aan het woord komen: Floor Bremer (RTL), Joost Bekendam (Nieuws BV), Sam Hagens (SBS), Hans van Soest (AD), Thomas van Groningen (WNL) en Arjan Noorlander (Nieuwsuur). Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg en Rosa Juffer

Nederlandse en Belgische trekkers staan zij aan zij te protesteren aan de grens, tegen het landbouwbeleid. In België wordt de hele week al gedemonstreerd. En in meer EU-landen gaan boze boeren de straat op. De boosheid richt zich op Brussel ziet correspondent Kysia Hekster. Eenderde van het EU-budget gaat naar landbouw en Kysia hoort hoe politici ermee worstelen. Met verkiezingen in zicht in juni bemoeien ook de grote namen in Brussel zich met dit dossier. En hoe kan het toch dat in België, Spanje, Roemenië en Frankrijk boeren trekkerprotesten starten? Volgens Niels Debonne van het Instituut Milieuvraagstukken aan de Vrije Universiteit Amsterdam maken ondanks alle verschillen in de landen boeren hetzelfde mee. Hij schetst een begin van een oplossing in podcast de Dag. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman & Rosa Juffer

"Dreamteam" en "The Best": met die woorden nam presentator Matthijs van Nieuwkerk al zwaaiend naar een scherm afscheid van zijn redactie tijdens de laatste uitzending van de Wereld Draait Door. Het succesvolle programma trapte 15 jaar land de vooravond af op tv. Maar dat dreamteam kreeg veel te verduren, bleek tweeënhalf jaar later. De Volkskrant schreef toen: "in de succesvolle tv-machine van de DWDD werd menig redacteur vermalen". Een onderzoek werd ingesteld, uitgebreid naar de hele publieke omroep en vandaag verschenen de langverwachte resultaten van de commissie.  In podcast de Dag vertelt journalist bij de Volkskrant Willem Feenstra wat al die betrokkenen voor tijd achter de rug hebben. En wat zij verwachten van wat dit rapport teweeg zal brengen. Onderzoeker Hans van der Loo schreef het boek Giftig gedoe op de werkvloer. Zo'n rapport kan volgens hem een startpunt zijn voor verbetering voor medewerkers. Een goed voorbeeld is hoe het UWV dat heeft aangepakt, volgens van der Loo. Reageren? Mail dedag@no

Het wordt ook wel de Britse toeslagenaffaire genoemd: het Post Office-schandaal. Duizenden filiaalhouders van postkantoren werden door een fout computersysteem onterecht van diefstal en fraude beschuldigd, met desastreuze en zelfs fatale gevolgen. Net als hier heeft het in Engeland ook jaren geduurd voordat de omvang en impact van het schandaal doordrong tot het grote publiek en vooral ook tot politici en hoofdverantwoordelijken. Een drama-serie van ITV, die sinds vorige week ook in Nederland wordt uitgezonden, heeft in het VK nu alles in een stroomversnelling gebracht. De openbare verhoren zijn gaande en de nationale schokgolf is enorm. Er wordt gesproken van de grootste gerechtelijke dwaling in de Britse geschiedenis, een schandaal dat bovendien de Britse identiteit raakt.  Correspondent Fleur Launspach sprak met verschillende slachtoffers van het Post Office-schandaal en laat in deze podcast hun schrijnende verhalen horen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie:

Wie werken er voor de VN-organisatie die Palestijnse vluchtelingen helpt, UNRWA, en hoe voorkom je dat de ruim 1 miljard euro die er jaarlijks naartoe gaat niet in handen van Hamas valt? Die vragen staan centraal sinds dit weekend 12 medewerkers in Gaza door UNRWA ontslagen werden, omdat ze verdacht worden van betrokkenheid bij de Hamas-aanslagen van 7 oktober. Veel donorlanden, waaronder Nederland, zetten de financiering voorlopig stop. Lex Takkenberg werkte 30 jaar lang voor UNRWA, tot vijf jaar geleden, en heeft veel contact met oud-collega's. In deze podcast vertelt hij wat er van binnenuit wordt gedaan om de duizenden Gazanen die werken voor de organisatie neutraal hun werk te laten doen - ook al zal een deel van hen sympathiseren met Hamas. "De inmenging van Hamas in UNRWA is een risico dat gemanaged worden." Correspondent Sander van Hoorn vertelt hoe sommigen in Israël het nieuws aangrijpen om te protesteren tegen hulpgoederen die de grens over gaan naar Gaza. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentati

Het is 13 september 2004 als Oprah Winfrey de toch al legendarische weggeefacties in haar show tot een hoogtepunt brengt en televisiegeschiedenis schrijft. Iedereen in het publiek krijgt een auto. Vandaag is een dag dat ze zelf cadeaus krijgt, want ze is jarig en wordt 70. Aanleiding om in deze podcast stil te staan bij het fenomeen: Oprah Winfrey. Hoe werd deze markante vrouw de eerste miljardair van kleur in Amerika, een rolmodel voor velen bovendien, een mediatycoon? Annemijn Niehof liep stage bij The Oprah Winfrey Show in 2000 en vertelt hoe het er achter de schermen aan toe ging. Televisiewetenschapper Jaap Kooijman vertelt over Oprah's impact en invloed op de Amerikaanse samenleving én politiek. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg 

Van Wonka tot Mean Girls: in de bioscopen draaien oude bekenden in een nieuw jasje. Van prequels en sequels tot hele remakes. Hollywood houdt wel van teren op oude successen, stelt mediawetenschapper Dan Hassler-Forest. Maar inmiddels zitten we in een tsunami aan remakes en prequels die té ver gaan volgens hem. Ook in ons land gebeurt het: de film Costa! uit 2001 kreeg ruim twintig jaar later een nieuwe versie. Jon Karthaus zag de oude film als puberjongen en werd jaren later de regisseur van de nieuwe. Hij werkt nu aan een Costa-serie en vertelt in podcast de Dag hoe je zo'n oud succesnummer weer op 't witte doek brengt. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

Anoniem spraken collega's van NOS op 3 met een drugsdealer. Hij handelt via de chat-app Telegram. En hij is niet de enige. Uit onderzoek van 5,6 miljoen berichten blijkt dat er volop wordt geadverteerd voor softdrugs én harddrugs op die app.  Sophie Frankenmolen is één van de mensen die aan dit verhaal werkte. Ze sprak de dealer over hoe hij Telegram gebruikt. Onderzoeker aan het Trimbos Instituut Daan van der Gouwe vertelt in podcast de Dag wat dit nu zegt over waar drugsgebruikers hun spullen vandaan halen. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

In de week dat de oorlog in Gaza de 100 dagen is gepasseerd, en het dodental boven de 25000 uitkomt, in de week dat Israëlische familieleden van de gegijzelden de Knesset bestormden en massaal voor het huis van premier Netanyahu demonstreerden, in de week ook van het dodelijkste incident met Israëlische militairen in Gaza sinds het grondoffensief, lijkt de druk op Netanyahu onhoudbaar. Er moet iets veranderen, vinden velen. Maar wat verwachten Israëliërs van hem? NOS- en Nieuwsuur-redacteur Kaja Bouman legde voor deze podcast contact met mensen in Israël om te vragen wat zij vinden van de schaal van verwoesting en de vele slachtoffers in Gaza, van de oorlogsstrategie van Netanyahu en van Netanyahu zelf. Kaja woonde, werkte en studeerde in Israël en heeft zowel daar als in Gaza een relatief breed netwerk. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies

De strijd om wie de Republikeinse presidentskandidaat wordt, gaat sinds dit weekend alleen nog tussen Donald Trump en Nikki Haley. Die laatste gaat vol in de aanval. Ze noemt Trump een leugenaar, twijfelt aan zijn mentale vermogen en vindt hem te oud.  De voorverkiezingen in New Hampshire vandaag zijn cruciaal voor Haley en de vraag is of Donald Trump nog te verslaan is. Maar, zegt Amerika-kenner Victor Pak van het blad EW in deze podcast, Haley heeft haar ogen op de toekomst gericht, op de verkiezingen van 2028. Hij schetst in deze podcast een profiel van Nikki Haley, kind van migranten met een indrukwekkende staat van dienst. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies