De Dag

Het einde van het jaar nadert en het team van De Dag houdt zich een paar dagen schuil onder de kerstboom. We kijken terug op een intens nieuwsjaar, met helaas vaak somber stemmend nieuws. Een paar afleveringen van de podcast die ons in het bijzonder raakten, laten we deze laatste dagen graag nog eens horen. Ja, ze stemmen somber, maar ze laten ook iets moois zien: namelijk de kracht en waarde van onze correspondenten die met zoveel betrokkenheid, professionaliteit en soms gevaar voor eigen leven de ramp- en oorlogsgebieden introkken om de wereld, ons, de verhalen van daar te vertellen, te laten begrijpen  en doorvoelen.  Op 6 maart sprak Elisabeth met Mitra Nazar, die op dat moment al een maand lang bijna onafgebroken verslag deed van de grote aardbeving in Turkije. In een poging te laten bezinken wat ze allemaal zag en meemaakte nam ze een audiodagboek op, dat ze in de podcast laat horen. Ze vertelt over de beelden die haar voor altijd zullen bij blijven en de vragen waar het land voor is komen te staan. R

Correspondent Kysia Hekster reisde de afgelopen twee weken in Oekraïne. Ze zag hoe het land deze winter veel beter lukt de Russische luchtaanvallen op het energienetwerk te weerstaan. Het licht brandt. Maar de stemming is erg somber. De oorlog duurt lang, de gevechten zijn zwaar, Oekraïne heeft een tekort aan wapens, munitie en troepen. En het einde is niet in zicht. Het is niet het verhaal dat president Zelensky graag aan het westen vertelt, want om wapens en steun te krijgen moeten hij optimisme blijven uitstralen. In de podcast vertelt Kysia wat ze zag en hoorde over verloren hoop, verminderde veerkracht, en  hoe Oekraïne de kerstdagen ingaat. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: IJsbrand Terpstra

Al 1000- jaar zijn ze met kleine tussenpauzes heer en meesterin Jemen: de Houthi's. De media noemen ze vaak rebellen, maar ze behoren tot de adellijke klasse van het land. De afgelopenb tijd zijn ze ineens weer in het nieuws door hun aanvallen op vrachtschepen op de Rode Zee. Naar eigen zeggen uit solidariteit met de Palestijnen. In deze podcast een profiel van de Houthi's door de ogen van Jemen-kenner Anthon Keuchenius.

Toen de Nederlandse muzikant Judy Blank vorig jaar een kerstliedje uitbracht, had ze nooit kunnen bedenken dat haar nummer dit jaar aan de andere kant van de oceaan, in Texas, over een kerstmarkt zou schallen. Ze heeft een internationale kersthit te pakken, en dat terwijl ze eigenlijk nooit wat in dat genre zag: ze vond kerstmuziek te cliché, te kitsch. Maar van die gedachte is ze teruggekomen, net als veel andere artiesten. De een na de ander, zowel in Nederland als internationaal, komt met een kerstlied of - zoals Cher op haar 77e - met een hele kerstplaat. Judy Blank, die ook voor Duncan Laurence een kerstnummer schreef, vertelt in deze podcast wat het genre volgens haar artistiek interessant maakt. En met muziekjournalist en kerstliedjesfanaat Guuz Hoogaerts stappen we met grote passen door de geschiedenis van de Nederlandse kerstpop, die volgens hem sinds een jaar of tien echt tot bloei is gekomen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kantelberg

De kennismakingsgesprekken en openingsstatements op Threads, het nieuwe social media-platform van Mark Zuckerberg dat sinds vorige week actief is in Europa, zijn in volle gang. Een beetje onwennig hier en daar, maar ook positief en 'gezelliger', zo luidt het. Veel gebruikers hopen in Threads een alternatief te vinden voor X, waar onder Elon Musk de toename van nepnieuws, haatberichten en polariserende content velen een doorn in het oog is. Sommige mensen zien in Threads een 'vriendelijk' alternatief voor X, vertelt techjournalist Nando Kasteleijn, maar de vraag is volgens hem wel hoe lang dat stand houdt. Hij neemt ons mee in het nieuwe online-wereldje dat aan het ontstaan is en vertelt hoe Meta in ieder geval wel wil proberen te voorkomen dat Threads een polariserend platform wordt. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Karin Backx

Uit onderzoek van Nieuwsuur blijkt dat uit Europa, ook uit Nederland, op grote schaal onderdelen naar Rusland worden gesmokkeld die cruciaal zijn voor wapens die gebruikt worden in de oorlog met Oekraïne. In de podcast vertellen de makers hoe dat werkt.  Siebe Sietsma van Nieuwsuur klopt aan bij een loods van een Duits bedrijf in Slowakije. In de papieren staat dat vanaf die plek allerlei pakketten met elektronica naar Rusland worden verstuurd. Elektronica waarmee wapens gemaakt kunnen worden die een grote rol spelen in de oorlog in Oekraïne. Samen met Nieuwsuur-collega Mitchell van de Klundert onderzocht Siebe Sietsma de afgelopen maanden hoe er vanuit Europa, ook vanuit Nederland, op grote schaal spullen naar Rusland worden gebracht die cruciaal zijn voor Poetins wapenarsenaal. Na het slagveld in Oekraïne, is de aanpak van deze smokkel de enige manier om Rusland te stoppen, zeggen experts, maar er wordt nauwelijks gecontroleerd en de Europese regels zijn zo ingewikkeld dat ze gemakkelijk te omzeilen zijn.

Allereerst: geen zorgen. Geen spoilers in deze podcast. We verklappen wel vast hoe het einde begint: aan de ontbijttafel met prins Charles en z'n zoon William. Zo begint de laatste reeks afleveringen van The Crown. Een dag is het slot van de serie nu te zien op Netflix. Zeven jaar lang kregen we een kijkje achter de normaal zo potdichte paleismuren in een dramaserie die bekroond, bejubeld en inmiddels bekritiseerd wordt. Hoe eindigt deze ooit duurste serie voor Netflix ooit? Twee professionals uit het Nederlandse drama laten in podcast de Dag hun licht schijnen op hoe goed het was én hoe het laatste seizoen is geworden. Regisseur Pim van Hoeve maakte een vierdelige serie Beatrix, Oranje onder vuur. Hij herkent veel in de dilemma's die ongetwijfeld ook voorbij zijn gekomen bij de makers van The Crown. En hij mist koningin Elizabeth in de laatste afleveringen. Scenarioschrijver Karin van der Meer schreef mee aan Bernhard, Schavuit van Oranje en pas aan een nieuwe serie over Máxima. Met haar kruipen we in het

De nieuwe voorman van de SP, Jimmy Dijk, wil terug naar de hoogtijdagen van de partij. Jan Marijnissen haalde 25 zetels, in 2006. De ambities zijn grote van de kersverse fractievoorzitter. Wie is hij? In podcast de Dag vertelt verslaggever bij het Dagblad van het Noorden, Marijke Brouwer, wat Dijk in Groningen heeft betekend. Jimmy Dijk zat ruim 12 jaar in de gemeenteraad daar en stond bekend als "sociale driftkikker" die flink door kan bijten. Wat voor partij gaat hij leiden? Na zo'n 6 jaar stopte Lilian Marijnissen er deze week mee. En de opdracht die zij achterlaat is groot, schetst politiek verslaggever Wilco Boom. De SP heeft veel concurrentie, hoe kan Jimmy Dijk het tij keren? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Karin Backx

Het is een historische week voor Polen. Na acht jaar afbreuk van de rechtsstaat en dwarsliggen in Europa is de rechts-conservatieve partij PiS weggestemd en staat de nieuwe premier Donald Tusk aan het roer. Hij heeft maar 1 doel: die rechtsstaat repareren. Correspondent Christiaan Paauwe vertelt hoe hooggespannen de verwachtingen zijn van Tusk, die zich zal richten op het herstel van de onafhankelijkheid van de publieke omroep en rechterlijke macht. Hij zal daarbij sterk leunen op de minister van justitie, Adam Bodnar - een goeie bekende van bijzonder hoogleraar en rechter Kees Sterk, die veel rechters in Polen kent en de ontwikkelingen met emotionele betrokkenheid volgt. Nederland kan leren van wat er in Polen gebeurd is, zegt hij, want PiS heeft laten zien dat je zelfs zonder de grondwet te wijzigen, de rechtsstaat kan afbreken. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra

Joost Klein; de één had tot gisteren nog nooit van hem gehoord, de ander is al tijden bezig hem naar het Eurovisiesongfestival te 'manifesteren'. En met succes, want hij gaat. Wie is dit Friese multitalent?  In deze podcast schetsen 3FM-dj Jamie Reuter en muziekjournalist van Omrop Fryslân Willem de Vries een profiel van Joost Klein, die opgroeide in Friesland en daar geen gemakkelijke jeugd had. Joost Klein laat zich niet vatten één muziekstijl, zeggen ze, of zelfs maar alleen als muzikant. Hij werd groot met grappige video's op YouTube, ging rappen en muziek maken, schreef een dichtbundel en, zo voorspelde Adriaan van Dis ooit nadat die uit zijn werk had gelezen: er komt vast en zeker ook nog eens een grote roman uit de pen van Joost klein. Joost Klein wordt door velen gezien als multitalent, met achter zijn vrolijke clips en filmpjes een moeilijke jeugd, die zijn werk een diepere gelaagdheid geeft. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Karin Backx

Sinds de aardbeving van 6 februari heeft NOS-buitenlandredacteur Gulsah Ercetin meerdere keren het rampgebied in Turkije bezocht: vlak na de beving, rondom de Turkse verkiezingen in mei en nu, tien maanden na dato, opnieuw. En opnieuw is de schok over de schaal van de verwoesting groot. Voor Giro 555 ging ze mee met Jeroen Pauw om te zien wat er met het gedoneerde geld voor noodhulp wordt gedaan. Vanavond is het resultaat van de reis te zien op televisie. En voor podcast De Dag hield Gulsah ook een audiodagboek bij.  Gulsah Ercetin vond tijdens haar reis onder meer de man van een iconisch geworden foto terug, ze bezocht met zangeres Karsu het geboortedorp van diens vader, en ze sprak met talloze Turken die getraumatiseerd zijn en nog in diepe rouw verkeren. In het rampgebied wordt hard gewerkt aan de wederopbouw, maar volgens Gulsah is het onthutsend om te zien hoeveel puin er nog ligt op veel plekken, onder meer in het gebied waar haar eigen familie woont. Hoewel ze werk en privé gescheiden probeert te hou

In oktober vertelde Awni Farhat in z'n huis in Den Haag hoe angstig het was dat hij z'n familie in Gaza niet kon bereiken. Telefoontjes kwamen niet door, berichtjes kwamen niet aan. De tekenen van leven lieten keer op keer op zich wachten. Awni besloot om Den Haag te verlaten en te proberen om z'n familie te vinden, in de Gazastrook. In deze aflevering van podcast de Dag vertelt redacteur Nina Jansen zijn verhaal en zoektocht. Zij hield contact met hem tijdens z'n reis. En wat niemand dacht dat zou gebeuren, gebeurde toch: Awni sloot z'n ouders, z'n zus, z'n broers, z'n neefje en nichtjes in z'n armen. In de Gazastrook. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Lieke Loman

In de camera van z'n telefoon spreekt premier Boris Johnson de Britten toe, eind maart 2020. Hij zegt, hoorbaar verkouden, dat hij thuis zit met corona. Maar ondanks z'n dan nog slechts lichte kuchje met z'n topteam door blijft werken om corona te verslaan. Jaren later blijkt hoe het er binnenskamers aan toeging in de Britse politieke top. Boris Johnson wordt 2 dagen lang verhoord door een speciale covid-commissie, waarin hij zich verantwoord over het coronabeleid van zijn regering. Correspondent Fleur Launspach ziet en hoort een andere soort Boris Johnson: met weinig bravoure, maar met rust en eerlijkheid. Johnson zou zich een jaar lang hebben voorbereid en 6-duizend pagina's aan verdediging hebben opgesteld. De feiten die voor hem liggen zijn allesbehalve fraai dankzij een berg aan openbare WhatsApp-berichten: het topteam van Johnson zou elkaar uitschelden en de sfeer zou verziekt zijn geweest. Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

De muzieklijstjesmaand is aangebroken, met een tsunami aan Spotify-wrapped lijstjes op social media en binnenkort op de radio natuurlijk de Top2000, die dit jaar 25 jaar bestaat. De Top4000, de grootste hitlijst ooit, is ook jarig - en wel vandaag. Podcast De Dag dook voor de gelegenheid diep in de hitlijsten- en muziekarchieven en vond bijzonder materiaal.  Muziekjournalist Johan van Slooten luistert er met nostalgie naar. Hij is dé hitlijstenkenner van Nederland, werkte voor de Top40, schreef er meerdere boeken over, is initiatiefnemer van de vereniging van hitparade-enthousiasten en is vooral: lijstjesliefhebber. Op zijn twaalfde haalde hij zijn eerste papieren top40-lijst op bij de platenzaak en sindsdien houdt hij hit-feiten, lijstjes en records bij en is hij uitgegroeid tot een wandelende encyclopedie. Wat verklaart het succes van muzieklijstjes volgens hem, én valt er nog iets te leren van al die lijstjes-kennis? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz  Redactie: IJsbra

Geert Wilders noemde Ronald Plasterk tien jaar geleden nog de 'minister van ijdelheid', inmiddels roemt hij hem om zijn vrije, creatieve geest. Een creatieve geest zal hij als verkenner nodig hebben in deze week van de waarheid, want volgde week moet er een werkbaar voorstel liggen voor de formatie en vooralsnog lijkt de puzzel onlegbaar. Hoewel Plasterk aanvankelijk niet voor de hand leek te liggen als verkenner, heeft hij misschien wel de kwaliteiten die nodig zijn om de politieke impasse te doorbreken en mogelijk zelfs het ijs tussen met name Pieter Omtzigt en Geert Wilders wat te doen dooien, zegt onderzoeksjournalist Kim van Keken in deze podcast. Ze maakte voor Vrij Nederland een groot profiel over hem en vertelt hoe Plasterk het vak van ijsbreken goed verstaat. Maar is hij ook een verbinder? Reageren? Mail dedag@radio1.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman

De 28e klimaattop in Dubai is met 70 duizend deelnemers groter dan ooit. Verslaggever Henrik-Willem Hofs baande zich voor de podcast een weg door de overvolle wandelgangen en stuitte op een bijzonder veelzijdige en kleurrijke reeks aan verhalen. Alles en iedereen loopt in Dubai door elkaar heen, zegt hij, en dat maakt de top soms ongrijpbaar en vaag, maar tegelijkertijd hoor je ook veel inspirerende, aangrijpende en hoopvolle verhalen.  Naast de groenste beentjes die door landen en bedrijven op de top voor worden gezet, en naast de kritiek op de locatie en rol van voorzitter Sultan Al-Jabr, tevens hoofd van het staatsoliebedrijf van de Verenigde Arabische Emiraten, gebeurt er op de klimaattop dus veel meer. Henrik-Willem Hofs legde zijn oor en microfoon te luister bij de talloze 'side-events'. Wat gebeurt er in al die kleine zaaltjes en wie praat met wie in de wandelgangen? En leidt het af van waar de top voor bedoeld is, of draagt het juist ook bij aan het vinden van oplossingen?  Reageren? Mail dedag@radi

Na een week gesprekken voeren, vroeg verkenner Ronald Plasterk om méér tijd. De formatie van een nieuw kabinet is vanaf de start al lastig.  Terwijl de VVD onmisbaar lijkt bij de vorming van een nieuwe coalitie, liet partijleider Dilan Yesilgöz meteen al weten dat ze niet in een kabinet met PVV-leider Geert Wilders wil stappen. Ze wil wel een rechts kabinet gedoogsteun geven. De VVD-leden zijn daarover erg verdeeld. Dat bleek tijdens online discussies afgelopen week en een openbare partij-bijeenkomst woensdagavond. Politiek verslaggever Wilma Borgman volgde al die discussies. Ze volgt de VVD al ruim 20 jaar. Ze zag hoe de partij vaker diep verdeeld was, en hoe Mark Rutte dat oploste.  Ze zag afgelopen zomer hoe voorbeeldig de machtsoverdracht naar Yesilgoz verliep, en ziet NU hoe moeilijk de balanceer-act is die Yesilgöz nu aan het uitvoeren is. Yesilgöz probeert zowel de linker- als de rechtervleugel van de partij erbij zien te houden, met de lastige keuzes die de VVD nu moet maken. Terwijl er na jaren

Met tranen vallen gevangenen hun familie weer in de armen. Na de zoveelste verlenging van de gevechtspauze in Gaza, worden gevangenen geruild tussen Hamas en Israël. Terwijl er even rust is in Gaza, lijkt het onrustiger te worden op de bezette Westelijke Jordaanoever. Het Israëlische leger voert de aanvallen op met een omsingeling van een ziekenhuis in Jenin en het binnenvallen van het stadje Tulkarm vanochtend. Verslaggever Sander van Hoorn is net weer terug uit Israël en vertelt in podcast de Dag waarom het Israëlische leger de aanvallen opvoert. En Toine van Teefelen woont op de Westelijke Jordaanoever, bij Bethlehem, en ziet hoe Palestijnen meer en meer onder druk komen te staan. Zijn Palestijnse vrouw verzet zich ertegen, maar de verhalen van mensen waarbij dat slecht afloopt hoort hij telkens weer. Wat doet dat met je? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Marco Geijtenbeek Redactie: IJsbrand Terpstra

De rechter doet vandaag uitspraak tegen de Mexicaanse hoofdverdachte in een geruchtmakende zaak rond crystal meth labs in Nederland. Hij had volgens het OM samen met een Nederlander een aansturende en coördinerende rol in de criminele organisaties achter meerdere drugslabs. Misdaadverslaggever Willem-Jan Joachems van Omroep Brabant volgt de zaak al vanaf het eerste uur. Hij was de enige journalist die in mei 2019 bij de vondst was van een groot drugslab aan boord van een boot in de dorpshaven van Moerdijk. Daar werd door drie Mexicanen crystal meth gemaakt. In de jaren die volgden ontrolde zich een groot netwerk van drugslabs in Nederland, die waarschijnlijk gerund werden door een Mexicaan die zichzelf 'Pablo Icecobar' noemt. Gepakt of niet, deze Pablo Icecobar laat blijvend zijn sporen na, zegt Willem-Jan Joachems in deze podcast. Hij gaf een startschot voor de methproductie in Nederland, die groter en groter lijkt te worden. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Redactie: Anouk Kant

Als het aan Elon Musk ligt worden terroristen die niet meer te overtuigen zijn, gedood. Dat zei hij na afloop van een bezoek aan Israël, waar hij onder meer een kibboets bezocht die is aangevallen door Hamas. Het was een opmerkelijk beeld: Musk met kogelwerend vest die van premier Netanyahu in de regen uitleg kreeg over de wandaden die er gepleegd zijn, gefilmd door een rits camera's. Een pr-show waarschijnlijk, maar voor wat? Musk heeft veel zakelijke belangen in Israël, vertelt cybersecurity-expert en CEO van ESET Nederland Dave Maasland in deze podcast. En, net als in Oekraïne, is het Musks Starlink-technologie die van hem een factor van betekenis in de oorlog maakt. Hoe ver strekt zijn macht, wat wíl hij en is dat gevaarlijk? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie: Elisabeth Steinz Redactie: Lieke Loman