Lubi Wiedzie

To pierwszy odcinek z cyklu.  Mówię dziś o etymologii nazw państw europejskich od litery A do C : Większość informacji na temat etymologii znalazłam na Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%84stwa_Europy https://benelux.fandom.com/pl/wiki/Belgia https://pl.wikipedia.org/wiki/Lech,_Czech_i_Rus W tle gra: “Fresh Fallen Snow” - Chris Hauge

Mówię o niedawnym odkryciu run na terenach słowiańskiej osady, ale także o runach w ogóle. Skąd się wzięły, gdzie je można znaleźć a także o słynnym logo, które powstało właśnie z alfabetu runicznego.  Artykuł naukowy o runach odkrytych na terenie Czech http://bit.ly/37VUvMK Informacja ze strony magazynu popularnonaukowego Archeologia żywa: https://bit.ly/3sEkvUR https://pl.wikipedia.org/wiki/Runy Do tej pory niewyjaśniony napis w Rok: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamie%C5%84_runiczny_z_R%C3%B6k https://en.wikipedia.org/wiki/Runic_inscriptions_in_Hagia_Sophia https://en.wikipedia.org/wiki/Piraeus_Lion - lew w Wenecji z runami Krótki film o runach TED Ed - https://youtu.be/wOcVy5dvwjs W tle gra: “Fresh Fallen Snow” - Chris Hauge

Mówię dziś o misji Mars 2020 z łazikiem Perseverance zorganizowanej przez NASA: https://mars.nasa.gov/mars2020/mission/overview/ Krótki (3 minuty) film o misji i budowie łazika Perseverance: https://www.youtube.com/watch?v=5qqsMjy8Rx0 Pierwsze zdjęcia z Łazika Perseverance: https://www.nasa.gov/content/perseverance-mars-rovers-first-images O helikopterze Ingenuity: https://www.nasa.gov/feature/jpl/nasa-s-mars-helicopter-reports-in https://pl.wikipedia.org/wiki/Perseverance_(%C5%82azik) - o Łaziku Perserverance NASA Live: https://www.nasa.gov/nasalive W tle gra: “Forging Stormbreaker” The Whole Other

Mówię dziś o tym czym charakteryzują się cykady wieloletnie i dlaczego pojawiają się co 17 lub 13 lat? I donoszę o najnowszym odkryciu naukowców w Japonii- o krocionogach, które pojawiają się co 8 lat: https://en.wikipedia.org/wiki/Periodical_cicadas http://home.agh.edu.pl/~zobmat/2017/wyr_swierkotmarek/cykady.html - Zobaczyć Matematykę https://youtu.be/tjLiWy2nT7U  - film z narracją Davida Attenbourgh o cykada https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.201399  - publikacja naukowa o krocionogach https://www.nytimes.com/2021/01/12/science/millipede-swarms-japan-train.html - artykuł o krocionogach, wraz z filmem poruszającego się osobnika i wielu osobników. W tle gra: “Dream Lagoon” Chris Haugen

Mówię dziś o kilku sprytnych rozwiązaniach ekologicznych stosowanych na całym świecie: Mural który zżera smog w Rzymie: https://bit.ly/3tx3Vaw Warszawski mural: http://bit.ly/2MZarWW Mural w Bielsko-Białej: http://bit.ly/3aLPd7c Producent farby rozkładającej zanieczyszczenia powietrza: https://www.airlite.com/ TedTalentSearch o firmie Pavegen: https://www.youtube.com/watch?v=klvf5ldFA0w Firma Pavegen: https://pavegen.com/ Jak działa chodnik Pavegen: http://bit.ly/3jwIJgo Antysmogowy chodnik: http://bit.ly/3pWZNhL “Mądre” kosze w Melbourne: http://bit.ly/3jpSE7j W tle gra: “The World's Fair” Godmode

Mówię dziś o misji InSight na Marsie i polskim urządzeniu zwanym Kret a także o golcach, zwanych nagimi kretoszczurami i ich dialekcie: Pierwszy odcinek w którym mówiłam o polskim “Krecie” na Marsie https://anchor.fm/dashboard/episode/e47m90 https://www.nasa.gov/feature/jpl/nasa-insight-s-mole-ends-its-journey-on-mars/ - Kret kończy misję http://bit.ly/3agPezH - golce i ich dialekt https://anchor.fm/fiszkowakartoteka https://www.instagram.com/lubie_wiedziec/ W tle gra: “Stairway” Patrick Patrikios

Dziś mówię o tym co powoduje, że się starzejemy i o badaniach naukowych, które niosą nadzieję, że kiedyś uda nam się ten proces spowolnić a może nawet i odwrócić. https://pl.wikipedia.org/wiki/Proces_starzenia_si%C4%99 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6678192/ http://bit.ly/3iJ80Ug  - mniej mięsa to wolniejsze starzenie? http://bit.ly/39aro9s  - jedz mniej i wolniej się starzej http://bit.ly/39cXstm  - David Sinclair o metforminie https://time.com/5209427/aging-nicotinamide-mononucleotide-nmn/ https://www.nature.com/articles/d41586-020-03403-0  - o myszkach które odzyskały wzrok https://www.nature.com/articles/d41586-019-02638-w - o badaniu w Kalifornii, 3 leki odwracają proces starzenia http://bit.ly/39X16Xf  - Scientists claim to have successfully reversed the biological ageing process in a group of elderly adults W tle gra - “Dream Lagoon” Chris Haugen

Mówię dziś o occie, jego zastosowaniach i jak to się ma do nauki i badań naukowych. Linki: https://pl.wikipedia.org/wiki/Fermentacja_octowa https://en.wikipedia.org/wiki/Vinegar https://pl.wikipedia.org/wiki/Kwas_octowy https://www.scienceofcooking.com/eggs/naked-egg-experiment.html - o eksperymencie “jajko w occie” https://youtu.be/khgOTDvG-4A  - film z eksperymentem “jajko w occie” http://bit.ly/35mJpz1 - o badaniach nad bakteriobójczością octu W tle gra: “Stayin’ Lazy” Godmode

Mówię dziś o czkawce, jakie są jej przyczyny i o tym jak ją przerwać:  Linki: https://pl.wikipedia.org/wiki/Czkawka https://en.wikipedia.org/wiki/Hiccup W tle gra: “Orient” SefChol

Mówię dziś o mikronacjach Linki: https://pl.wikipedia.org/wiki/Morze_terytorialne https://en.wikipedia.org/wiki/Micronation https://it.wikipedia.org/wiki/Isola_delle_Rose_(micronazione) https://en.wikipedia.org/wiki/Principality_of_Sealand https://pl.wikipedia.org/wiki/Republika_Minervy https://asgardia.space/en/ - oficjalna strona Asgardii W tle gra: “Trickling up” Godmode

Mówię dziś o piernikach, skąd się wzięły i skąd pochodzi ich nazwa Linki: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ga%C5%82ka_muszkato%C5%82owa https://pl.wikipedia.org/wiki/Piernik https://en.wikipedia.org/wiki/Gingerbread https://pl.wikipedia.org/wiki/Pierniki_szczeci%C5%84skie https://en.wikipedia.org/wiki/Ginger_snap https://pl.wikipedia.org/wiki/Toru%C5%84skie_pierniki W tle gra: “Home for Holidays” Chris Haugen

Mówię dziś o rożnych zwyczajach dotyczących snu zwierząt Linki: https://bit.ly/36gM91O - jak spały dinozaury https://science.sciencemag.org/content/352/6285/590  - o fazach snu u gadów https://bit.ly/3mhvReH - ptaki wędrowne w Wikipedii https://bit.ly/33r9tIi - ptaki śpią w trakcie lotu https://bit.ly/3o8ELM3 - film ze śpiącym rekinem W tle gra: “Wind Riders” Asher Fulero

Mówię dziś o etymologii nazw kontynentów Linki: https://pl.wikipedia.org/wiki/Afryka https://pl.wikipedia.org/wiki/Ameryka https://pl.wikipedia.org/wiki/Antarktyda https://pl.wikipedia.org/wiki/Australia https://pl.wikipedia.org/wiki/Azja https://pl.wikipedia.org/wiki/Europa W tle gra: “Spring Thaw” Asher Fulero

Zapraszam na odcinek o aborcji, jej historii i różnych faktach z nią związanych https://en.wikipedia.org/wiki/Abortion https://en.wikipedia.org/wiki/Unsafe_abortion https://media.wiley.com/product_data/excerpt/62/14051769/1405176962.pdf https://www.who.int/health-topics/abortion#tab=tab_1

Mówię dziś o trzech niedawnych odkryciach naukowych Linki: Odcinek Lubię wiedzieć o Vantablack: https://bit.ly/2Hyepmu O odkryciu super bieli: https://bit.ly/2Tq5vdn Grupa krwi vs COVID-19:  https://bit.ly/2HAlKCv Oryginalny artykuł o nowej mieszance rozkładającej plastik: https://www.pnas.org/content/117/41/25476 PETaza https://pl.wikipedia.org/wiki/PETaza W tle gra: “Mantis” Quincas Moreira

Mówię dziś o zaburzeniu odżywiania nazywanym Pica (i wspominam o kilku innych) Linki: Zwiastun filmu Niedosyt: https://youtu.be/1crQwK3Mqu0 Pica: https://en.wikipedia.org/wiki/Pica_(disorder) Artykuł “Niespecyficzne zaburzenia odżywiania”: https://bit.ly/3dzSlUD W tle gra: “A Hand In The Dark” Underbelly & Ty Mayer

Mówię dziś o nagrodzonej w tym roku Noblem z dziedziny chemii metodzie CRISPR Linki: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/2020/press-release/ - Nobel za CRISPR https://pl.wikipedia.org/wiki/Metoda_CRISPR/Cas https://biotechnologia.pl/biotechnologia/crispr-molekularne-nozyce-do-dna,16652 - duży artykuł o metodzie CRISPR https://bit.ly/34KjXSW  - o wyleczeniu anemii sierpowatej https://bit.ly/33PomER - o leczeniu wrodzonej ślepoty za pomocą CRISPR W tle gra: “Melting Sands” ELEPHNT

Mówię dziś o etymologii nazw Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej Linki: https://statesymbolsusa.org/categories/state-name-origin W tle gra: Quincas Moreira  “Dawn of Man”

Mówię dziś o historii plemienia Osagów na podstawie książki Czas krwawego księżyca. David Grann WAB Linki: https://en.wikipedia.org/wiki/Osage_Nation https://bit.ly/3bSDXpy - Książka Czas krwawego księżyca dostępna w promocyjnej cenie 12 złotych. W tle gra: Jesse Gallagher “Maestro Tlakaelel”

Dziś mówię o fotografii natychmiastowej - jak to się dzieje, że aparat drukuje zdjęcia? O pewnym pozwie dotyczącym patentów i jaka firma teraz święci triumfy?  Linki: https://en.wikipedia.org/wiki/Instant_film https://www.szerokikadr.pl/lekcje/techniki-natychmiastowe - strona edukacyjna firmy NIKON W tle gra: Biz Baz Studio “Sneaky business”