Podkast Powszechny

Jeszcze do niedawna niewiele wiedzieliśmy o dziejach udomowienia kotów. Ile możemy odkryć dzięki liczącej około sześciu tysięcy lat kostce, znalezionej tu, w Polsce? Dr Magdalena Krajcarz, archeozoolożka, opowiada o opublikowanych właśnie badaniach polskich naukowców, które do historii relacji kocio-ludzkich dopisują nowe, ważne fakty.

Wspólnoty, żeby trwać, potrzebują opowieści; także wspólnota europejska. Jednak każde pokolenie musi przepisywać swoją opowieść na nowo, żeby stawić czoło wyzwaniom przyspieszającego świata. Jaka opowieść i symbole pozwalają nam budować i utrzymywać przy życiu Unię Europejską? Opowiada Marcin Napiórkowski ze swoim synem Adasiem.

Ks. Adam Boniecki: „Nie umarłem. Czerniaka wycięto, chodzę na kontrole, czy się nie rozmnożył. Na razie się nie rozmnaża, więc sprawa zamknięta. Ale uważam, że ten moment był dla mnie bardzo ważny jako przeżycie wewnętrzne”.

Walcząc z koronawirusem, większość krajów Unii, nie bacząc na koszty, zamroziła swoje gospodarki, żeby powstrzymać rozwój pandemii. Problem w tym, że po zwycięstwie nieuchronnie przyjdą ekonomiczne i społeczne skutki tej decyzji. Jaki pomysł na ratowanie swojej gospodarki ma Europa? Czy kryzys okaże się szansą na spektakularną ucieczkę do przodu? I – jak się to wiąże z walką z globalnym ociepleniem, którego przecież koronawirus nie unieważnił?

Prof. Szymon Malinowski: Czas na bezczynność w sprawach klimatu już się wyczerpał. Popanikujmy trochę, a potem, cytując mistrza Młynarskiego – róbmy swoje. Może to coś da.

Tajemnicza mieszanina przedłużająca świeżość warzyw i owoców, nowy atlas komórek ciała ludzkiego, drony unikające zderzeń nawet po ciemku i badania nad przybyszem z kosmosu o imieniu Oumuamua. Na przegląd wydarzeń naukowych zaprasza Łukasz Lamża.

Marek Kondrat, aktor: „Głównym punktem zwrotnym, na który musiałem czekać bardzo długo w życiu – do pięćdziesiątki mniej więcej – jest wyzwolenie się z kieratu pierwszego zawodu. Że się posłużę frazą Marka Koterskiego z »Dnia świra«: »Cóż to za ponura ironia, żeby życie wybierać, kiedy jest się kretynem...«”.

Od pierwszego i ostatniego lotu Polaka w kosmos właśnie mijają 42 lata. Mateusz „Matt” Harasymczuk: „To zdecydowanie za długo”.

Mikołaj Trzaska, muzyk: „Śmierć ojca pociągnęła dużo moich decyzji. Choć nie ma poczucia, że to decyzja – stało się to naturalnie. Pomyślałem: nie będę więcej narzekał, cokolwiek się będzie działo”.

Rękopis Godzinek z fundacji księżnej Katarzyny de Clèves (van Kleef) to najbardziej bogato dekorowany niderlandzki modlitewnik XV wieku. Wykonany na specjalne zamówienie, zawiera wiele unikatowych przedstawień, których nie znajdziemy w innych średniowiecznych Godzinkach. W jaki sposób księżna zaznaczyła w księdze niechęć do swojego małżonka? Dlaczego dusze czyśćcowe nie lubią poniedziałków? Co kryje się na marginesach kart z przedstawieniami świętych?

Urszula Zajączkowska: „»Czy ty możesz mi pomóc, Ula, i zadzwonić do tej pani, która mieszka we Włoszech, ma 87 lat,nazywa się tak i tak? Zadzwoń do niej i powiedz, że chcę z nią porozmawiać...«. Okazało się, że ta pani już nie żyje. A ja okłamałam człowieka w żywe oczy, że nie udało mi się dodzwonić. No bo to jest wciąż przestrzeń nadziei, a nie mówienie: spóźniłeś się, a teraz musisz umrzeć”.

Kwietna łąka w mieście? O tym, dlaczego jest dużo lepsza dla ludzi i dla przyrody niż trawnik, o pożytkach i radościach z łąk i o tajemnicach dzikich roślin opowiadają Natalia i Maciej Podyma z Fundacji Łąka. Do najnowszego „Tygodnika” dołączyliśmy dwa metry kwadratowe łąki!

Był jednym z najświetniejszych felietonistów w dziejach „Tygodnika”. O zmarłym 29 maja pisarzu opowiadają Tomasz Fiałkowski i Grzegorz Jankowicz.

Justyna Bargielska: „Druga klasa liceum, przykry moment dla mnie, ale wielce zmieniający. W gabinecie higienistki odbywał się doroczny pomiar. Pielęgniarka mnie zważyła, zmierzyła i powiedziała: »Justyna, ty już nie tyj«. A ja wtedy ważyłam 62 kg przy obecnym wzroście 174 cm. Nie rozumiałam, co ta pani do mnie mówi. Oczywiście, potem przytyłam jeszcze wiele razy i wiele kilogramów, ale to był moment ostatecznego wyjęcia mnie z dzieciństwa, kiedy mogłam wyglądać jak chcę, zachowywać się, jak chcę, tyć i chudnąć. I wsadzono mnie w schemat”.

To stan traktowany po macoszemu w programach szkół rodzenia, przemilczany w rozmowach z matkami, przyjaciółkami, a nawet lekarzami, gdy zbliża się termin porodu. Dlaczego o tym, co naprawdę czeka kobietę po urodzeniu dziecka, mówi się tak bardzo niewiele? Karolina Przewrocka-Aderet rozmawia z Małgorzatą Frej, lekarką pediatrą, twórczynią grupy wsparcia dla kobiet w ciąży, połogu i wczesnym macierzyństwie „Czułe Matki”.

Agata Romaniuk: „W małym mieście zawsze ktoś patrzy. Kupujesz bluzkę przez sieć i wszyscy wiedzą. Ale za to możesz z przekonaniem powiedzieć: »Jestem stąd«”. Reporterka i socjolożka opowiada o światłach (i cieniach) życia w małym mieście.

LEKtura, czyli Domowe Lekcje Czytania. O opowiadaniu Josepha Conrada „Tajemny towarzysz”.

Tryptyk Mérode to wyjątkowe dzieło niderlandzkie pierwszej połowy XV wieku – choć jest obiektem badań od ponad 130 lat, wciąż wiąże się z nim wiele niewyjaśnionych zagadek. Obecnie zakłada się, że powstawał stopniowo i był dziełem różnych malarzy, choć z jednego warsztatu. Co symbolizują przedmioty ukazane w komnacie w scenie Zwiastowania? Dlaczego w powietrzu unosi się maleńkie dzieciątko Jezus? Co robi św. Józef na skrzydle i jakie mogło być znaczenie pułapki na myszy leżącej na jego stole? Opowiada Magdalena Łanuszka.

Jerzy Stuhr: „Małżeństwo – to na pewno był punkt zwrotny, podjęcie życiowej deklaracji. Wtedy, w kościele, słowa: »Nie opuszczę cię, aż do śmierci« czułem bardziej poetycko. I dopiero kiedy śmierć zajrzała mi w oczy, i ta druga osoba mi się poświęciła, zrozumiałem te słowa dokładnie”.

O trwałości koronawirusa na różnego rodzaju powierzchniach, jego tempie mutacji, roznoszeniu się w powietrzu, ryzyku dla kobiet ciężarnych i skuteczności naparu z pokrzywy jako leku na COVID-19 – na pytania Czytelników odpowiada dziennikarz naukowy „TP” Łukasz Lamża.