Bernard Hammelburg | Bnr

Donald Trump keert op 20 januari 2025 terug in het Witte Huis. In deze aflevering van BNR De Wereld bespreken we de gevolgen voor Amerika, maar ook voor de rest van de wereld en dus ook voor ons. Allereerst over de verkiezingen zelf. Amerikanist Koen Petersen vindt dat de peilingen er enorm naast zaten, want close was het absoluut niet tussen Harris en Trump. Bernard Hammelburg spreekt met Petersen over de geopolitieke koers van Amerika en wat dat onder meer voor Europa en China betekent. Luister ook | 'Europa investeert te weinig in nieuwe technologieën' In Europa zelf wordt het nieuwe presidentschap van Trump als een gegeven gezien. Europaverslaggever Michal van der Toorn legt uit dat Trump ook als een kans wordt gezien voor Europa om op eigen benen te staan. Eén Europese leider zit in ieder geval gebakken: de Hongaarse premier Viktor Orban. Luister ook | Trump wil oorlog Midden-Oosten 'snel beëindigen', maar zo makkelijk is dat niet Voor veel Iraniërs in het buitenland is de keuze voor Trump goed nieuws, l

De Europese industrie heeft het steeds moeilijker tegen grote reus China. Volgens GroenLinks-PvdA-Europarlementariër Mohammed Chahim kom dat Europa te weinig investeert in nieuwe en opkomende technologieën. Dit in tegenstelling tot China. Bernard Hammelburg gaat met hem in gesprek. Luister ook | Bert Koenders: Palestina erkennen, maar zonder Hamas De man die mede voor die vergroening moet zorgen is klimaatcommissaris Wopke Hoekstra. Volgende week wordt hij weer verhoord door het Europees Parlement over zijn ideeën. Europaverslaggever Michal van der Toorn legt uit hoe die hoorzittingen werken en Chahim legt uit wat hij van Hoekstra wil weten. Leest ook | Georgische president weigert te getuigen voor kieskommissie, 'omkering van zaken' Verkiezingsfraude in Georgië? De oppositie weet het zeker: in Georgië is sprake van verkiezingsfraude. Regeringspartij Georgische Droom won de verkiezingen verrassend. De partij wil bij de EU, maar heeft ook sterke banden met het Kremlin. Onze correspondent Joost Bosman legt uit

Tussen de Amerikaanse verkiezingen, Oekraïne en het Midden-Oosten is het nieuws uit Japan een beetje in de verdrukking geraakt. Ten onrechte. De miskleun van premier Ishiba om vervroegde verkiezingen uit te schrijven en dan de meerderheid te verliezen is meer dan een lokale politieke tyfoon. Japan is niet alleen de derde economie ter wereld, maar ook een strategische bondgenoot in de groeiende rivaliteit met China. Je kunt je afvragen of Japan wel helemaal een democratie is. Tijdens de Amerikaanse bezetting na de Tweede Wereldoorlog liet de Amerikaanse onderkoning generaal Douglas MacArthur door een groep uit Harvard overgevlogen rechtsstudenten een grondwet schrijven die hij aan de keizer en diens coterie opdrong. Allemaal oorlogsmisdadigers, want daaruit bestond de politieke elite, en oppositie was er niet. De Liberaal Democratische Partij , die al spoedig ontstond, is – op een incidentele onderbreking na – feitelijk altijd aan de macht geweest. Een grote, conservatieve volkspartij, die zich naadloos ontpop

De escalatie in het Midden-Oosten heeft enorme gevolgen voor de hele wereld en daarom moet Nederland nu actie ondernemen, vindt Bert Koenders, voorzitter van de AIV en oud-minister van Buitenlandse Zaken. Nederland moet de Palestijnse staat zo snel mogelijk moet erkennen. Maar wel onder één voorwaarden: een nieuw breed gedragen Palestijns leiderschap. Nederland en Europa kunnen geen staat erkennen die vastgehouden worden door Hamas.  De eerste verantwoordelijkheid ligt volgens hem bij de Arabische wereld zelf, maar dit betekent niet dat wij kunnen afwachten. Volgens Bert Koenders, voorzitter van de AIV en oud-minister van Buitenlandse zaken, is het tijd om wakker te worden en te beseffen dat er een nieuwe machtsorde is in de wereld. Het conflict leidt te veel af van de andere problemen in Europa.  Luister ook: Kabinetsadvies erkenning Palestina valt slecht: ‘Beloning van wandaden terroristische organisaties’ Een echt gezamenlijk standpunt over Palestina lijkt er in zowel West- als Oost- Europa niet te zijn, m

Aziatische soldaten die meedoen aan een oorlog in Europa, dat is bepaald geen alledaagse ontwikkeling. De komst van minstens 10.000 Noord-Koreanen als versterking van de Russische krijgsmacht brengt de positie van Oekraïne nog meer in het nauw, en maakt EU- en NAVO-lidstaten behoorlijk nerveus. Zoiets is nooit eerder vertoond, zeggen ze. Ten onrechte. In de Eerste Wereldoorlog kwamen bijna twee miljoen Aziaten naar Europa en het Midden-Oosten, sommige als fabrieksarbeiders, maar de meeste als soldaten in de loopgraven. Ze vochten voor de ‘goede’ kant, de geallieerden van toen: Rusland, Japan, Italië, Engeland, Frankrijk en Amerika. Van de zomer voerde Belarus met een groot contingent Chinezen militaire oefeningen uit op nog geen drie kilometer van de Poolse, en minder dan dertig kilometer van de Oekraïense grens. Dat betekent niet dat China bereid zou zijn om te gaan meevechten, maar geruststellend was het bepaald niet. Of de komst van tienduizend Noord-Koreanen naar Rusland nu een primeur is of niet, het is

De Duitse economie zit diep in de problemen. Volkswagen is daar het toonbeeld van. Volgens Carsten Brzeski, hoofdeconoom van ING Duitsland, heeft Duitsland de afgelopen tien jaar zitten slapen. Hij noemt Duitsland 'naïef' en verwijt Angela Merkel dat zij in haar 16-jarige regeerperiode niets heeft veranderd aan de economie. Olaf Scholz kwam volgens Brzeski met hele goede plannen om Duitsland verder te brengen. Maar in de praktijk is er van zijn plannen weinig terechtgekomen. Brzeski wijt dat aan het handhaven van de Duitse schuldenrem. Luister ook | 'De alarmbel klinkt in Centraal- en Oost-Europa' De situatie in het Midden-Oosten Tijdens de uitzending kwam het bericht naar buiten dat Israël Hamasleider Sinwar zou hebben omgebracht. Voormalig minister van Buitenlandse Zaken Uri Rosenthal reageert en hij beschouwt de huidige ontwikkelingen in de strijd van Israël met Hezbollah en Hamas. Lees ook | Terwijl asielaanvragen dalen, slaan EU-landen steeds hardere toon aan: 'Voor de bühne Migratieplannen op de EU-top

In diplomatiek opzicht is de oorlog in het Midden-Oosten voor Amerika tot nu toe een opeenstapeling van missers. Israël en Hamas hebben alle pogingen om tot een bestand te komen gesaboteerd, Hezbollah en Israël negeerden Joe Bidens oproep om het streven naar elkaars vernietiging op te geven. Als Amerika de gemoederen niet weet te sussen, kan niemand het. Vandaar dat Washington de bakens verzet. In de slag met Hezbollah kiest Biden min of meer openlijk de kant van Israël, om drie redenen. In de eerste plaats vanwege het door de New York Times opgespoorde bewijs dat de aanvallen door Hamas, Hezbollah en Iran op Israël jarenlang minutieus waren voorbereid en gecoördineerd. In de tweede plaats om Hezbollah militair dusdanig te verzwakken dat Iran, de feitelijke bevelhebber, zoveel slagkracht verliest dat een aanval door Israël – met Amerikaanse hulp – het land vleugellam maakt. Vernietiging van Iraanse drone- en raketfabrieken zou leveranties aan Rusland verstoren, en daarmee ook de positie van Oekraïne verbetere

De Oekraïense president Zelensky maakt een tour door West-Europa op zoek naar meer steun. Vooral de opstelling van Duitsland en Amerika baart hem en veel Europese landen zorgen, ziet ook VVD-Europarlementariër Bart Groothuis. 'Duitsland is een disfunctioneel land aan het worden.' Wat Groothuis betreft moeten de noordelijke lidstaten samen met Nederland en de Baltische staten meer het voortouw nemen in Europa en ligt die kans ook voor het grijpen. Europa-verslaggever Michal van der Toorn beschrijft hoe de kaarten in Europa nu geschud worden. Luister ook | Minister Brekelmans: 'Israël heeft F-35 nodig voor bredere veiligheid' In het Europees Parlement staat Groothuis bekend als één van de grootste hardliners ten opzichte van China. Wat Groothuis betreft moeten we ons nog harder opstellen tegen China en moeten we accepteren dat we niet meer zo makkelijk goedkope spullen uit China willen halen. 'Als we dat niet doen dan betekent dat de-industrialisatie voor Europa.' Dat wil ook zeggen dat Europa een grotere rol m

Totdat de Amerikaanse journalist James Foley, zichtbaar voor de hele wereld, in 2014 op YouTube met de sabel werd onthoofd door IS, had vrijwel niemand ooit van deze terreurgroep gehoord. Daarna werd de jacht op IS prioriteit. Hoe gruwelijk het leven voor het volk was in het ‘kalifaat’ in Syrië en Irak, was voor ons bijzaak, het ging om de bedreiging van het Westen. De trieste analyse van Faoud Siniora, premier van Libanon tijdens de vorige oorlog tussen Israël en Hezbollah, in 2006, doet aan de IS-tragedie denken. Heel simpel gezegd betoogt Siniora dat het Libanese volk het slachtoffer is van de dictatuur van Hezbollah. In 2006 wist zijn regering niets van de plannen van Hezbollah om de zogenoemde ‘blauwe lijn’ met Israël over te steken. Namens zijn regering distantieerde hij zich destijds van de oorlog. Op dit moment is er geen functionerende regering. ‘In feite’, zegt Siniora, is Libanon door Hezbollah gekidnapt, en achter Hezbollah zit Iran’. En het volk is de dupe.  Siniora was een van de architecten van

De oorlog in Gaza duurt nu 1 jaar. Op 7 oktober vorig jaar viel Hamas Israël binnen. Daarbij kwamen zeker 12 honderd mensen om het leven, onder meer op een groot festival. Meteen erna startte Israël een groot offensief. Het ministerie van Gezondheid, onder leiding van Hamas, spreekt over meer dan 40 duizend doden in Gaza. Mensen die het overleefd hebben zijn vaak alles kwijt en hebben te weinig eten. Sinds de Tweede Wereldoorlog vielen er niet meer zoveel Joodse slachtoffers op 1 dag. Ook werden er 250 mensen gegijzeld. Van die gijzelaars zitten er nog zo'n honderd vast in Gaza. Onbekend is hoeveel van hen nog in leven zijn. Israël startte daarna de oorlog in Gaza. Maar uiteindelijk bleef het daar niet bij. De Houthi-rebellen sloten zich aan bij Hamas, vanuit Jemen en blokkeren de internationale zeevaart voor het Westen in de Rode Zee. Ook voeren zij aanvallen uit. En recenter is er natuurlijk de oorlog met Hezbollah en de oorlog met Iran. Eén jaar na 7 oktober 2023 staat het Midden-Oosten in brand. Maar ook

Dat Israël in de strijd tegen Hezbollah F-35-gevechtsvliegtuigen inzet die mogelijk voorzien zijn van onderdelen afkomstig uit Nederland, vindt minister Ruben Brekelmans van Defensie niet bezwaarlijk, zegt hij in BNR De Wereld. 'Natuurlijk moeten we mensenrechten en eventuele schendingen daarvan serieus nemen, maar het gaat ook om de bredere veiligheid van Israël.' Luister ook | Minister Veldkamp: 'Risico van grootschalige aanval Iran is danig afgenomen' De rechtbank en het hof hebben de levering van Nederlandse onderdelen voor de F-35 verboden, daarom is het Rijk in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Volgens Brekelmans bewijst de aanval van Iran de noodzaak tot de F-35 voor Israël. Brekelmans wijst erop dat Nederland al decennia lang contacten onderhoudt met de Palestijnen en, anders dan de Verenigde Staten of Israël, ook diplomatieke relaties heeft met het regime in Teheran. 'Wij kunnen een rol spelen, Nederland heeft dat gezag.' Lees ook | 'Riskante' uitspraak Rutte: 'Oekraïne hoort thuis in de NAVO' Rutte

Na mislukte onderhandelingen rond een staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas lukt dat vooralsnog ook niet tussen Israël en Hezbollah. De vrees voor een totale aanval groeit, met een belangrijke rol voor Iran. Toch ziet minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp dat het risico van een directe Iraanse aanval op Israël 'danig is afgenomen, maar die is niet nul.' Dat zegt Veldkamp tegen Bernard Hammelburg in deze aflevering van BNR De Wereld. Dat het niet lukt om tot een staakt-het-vuren te komen heeft volgens Veldkamp ook te maken met het Amerikaanse gezag in de wereld. 'Ik denk dat in het algemeen het Amerikaanse gezag is afgenomen als je het vergelijkt met veertig, vijftig jaar geleden.' Luister ook | 'Kabinet investeert niet in vrede' Het voorstel voor het bestand waar de VN-Veiligheidsraad over sprak was een initiatief van Amerika en Frankrijk. Europa-verslaggever Michal van der Toorn ziet dat Europa met man en macht probeert om iets voor elkaar te krijgen, maar dat het uiteindelijk toch bij Amerika ui

Een grote groep landen, verenigd in de VN-Veiligheidsraad, ondersteunt de Amerikaans-Franse oproep tot een tijdelijk staakt-het-vuren in Libanon. De landen willen een onmiddellijke gevechtspauze van 21 dagen om zo tot een diplomatieke oplossing te komen en een staakt-het-vuren in Gaza. Bas van Werven praat er in De Ochtendspits over met Bernard Hammelburg, die het een grote prestatie noemt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Over de algemene vergadering van de Verenigde Naties hangt vaak een grauwsluier, maar zelden waren de gemoederen zo somber als op de 79ste editie, hier in New York. En dat ligt zeker niet aan het handjevol landen, zoals Nederland, dat alles op alles zet om er iets van te maken.  Met bijeenkomsten in zaaltjes en in de wandelgangen over mensenrechten, vrouwenrechten, genderrechten, voedselveiligheid, klimaat, hervormingsplannen, toekomstplannen. Maar de drama’s in Oekraïne, het Midden-Oosten, Soedan denderen voort. Je hoort vaak zeggen: kan de VN niet ingrijpen? Nee, dat kan niet, de VN is niets meer of minder dan de optelsom van de 193 leden, dus zonder eigen wil of ziel. Dat zie je het best in de grote vergaderzaal, waar staatshoofden, regeringsleiders en ambassadeurs van keurige democratieën, dubieuze autocratieën en rabiate dictaturen toespraken houden waar nauwelijks naar wordt geluisterd. Paar uitzonderingen, zoals de toespraak van Joe Biden, gisteren, die tijdens de zonsondergang van zijn carrière zo har

Het kabinet Schoof gaat de NAVO-norm halen en de steun aan Oekraïne wordt voortgezet, maar dat is voor een deel van de oppositie niet genoeg. Volgens Kati Piri, buitenlandwoordvoerder van GroenLinks/PvdA investeert het kabinet niet in vrede. Ze hekelt de grote bezuinigingen op onder meer ontwikkelingshulp. Luister ook | 'Komende maanden kan het begin zijn van een staakt het vuren tussen Rusland en Oekraïne' Bernard Hammelburg bespreekt ook de verdere escalatie in het Midden-Oosten. Piri vreest dat er een totale oorlog uitbreekt en ziet dat Hezbollah een groter gevaar is voor Israël dan Hamas. Luister ook | Forse blikschade voor Von der Leyen, 'gaat nu al mis' Nieuwe Europese Commissie met hindernissen Ursula von der Leyen presenteerde deze week in Straatsburg haar nieuwe Europese Commissie, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Zo stapte de Franse Eurocommissaris Thierry Breton aan het begin van de week boos op. Wopke Hoekstra blijft verantwoordelijk voor klimaat, maar krijgt er ook een economisch deel bij

Na de inval van Hamas in Israël, op 7 oktober, vloog Joe Biden vrijwel onmiddellijk naar Tel Aviv, uit solidariteit, maar ook met een waarschuwing aan Bibi Netanyahu: maak niet dezelfde fout die wij hebben gemaakt. Hij doelde op de twee verloren oorlogen, tegen de Taliban in Afghanistan en tegen Irak. Nu speelt een vrijwel identieke discussie: wel of niet een totale oorlog tegen Hezbollah in Libanon. Sinds 8 oktober voert Hezbollah, naar eigen zeggen uit solidariteit met Hamas, voortdurend raketaanvallen uit op het noorden van Israël. Israël beantwoordt die aanvallen met bombardementen, maar gaat nog niet voluit. Een deel van noord-Israël is al tien maanden ontruimd, tienduizenden burgers zijn ondergebracht bij familie en vrienden, of in hotels. In feite is het noorden afgeknipt van de staat. Netanyahu heeft daar tot nu toe niet veel woorden aan vuilgemaakt, maar dat het hem menens is blijkt uit de cyberaanval waarmee de piepers van honderden Hezbollah-leden in hun zak of hand zijn ontploft. Mooie stunt, al i

Oekraïne weet als geen ander hoe zij wapens moeten bouwen en boeken hiermee ook steeds meer succes. Toch slaat Rusland hard toe in Oekraïne, maar Oekraïense troepen blijven in Koersk ook erg actief. Volgens Hubert Smeets, van Raam op Rusland, kan 'de nieuwe wapenproductie van Oekraïne, de ontwikkelingen in Koersk, én de toestemming van de VS en het VK voor de inzet van wapens op Russisch grondgebied de komende maanden het begin zijn van een staakt-het-vuren'.  Luister ook | 'Het staat buiten kijf dat Oekraïne onze wapens mag inzetten in Rusland' Het Dra(ghi)ma rapport Door de één wordt het geprezen, door de ander wordt het met de grond gelijk gemaakt: het rapport van Draghi. Want als Europa wil blijven concurreren met Amerika en China moeten de EU-lidstaten met ‘echt buitenlands economisch beleid komen’ hierover hoor je Ron Keller, voormalig ambassadeur in Rusland, Oekraïne, China en Turkije. Europa-verslaggever, Michal van der Toorn, legt uit wat er nog meer in staat.  Luister ook | Brussel verdeeld over Dra

Toen George Bush, als antwoord op 9/11, nu precies 23 jaar geleden, de ‘wereldwijde oorlog tegen het terrorisme’ afkondigde, en de jacht op Al-Qaeda in Afghanistan begon, was de steun in de wereld overweldigend. Maar het kan niet anders dan dat al die landen, ook Nederland, toen al beseften dat het een gevecht tegen windmolens zou worden. De ‘global war on terror’ is dan ook mislukt. Het sluiten van de Duitse grenzen onderstreept het collectieve falen. Al lang voor 9/11 waren er jihadistische aanvallen op Amerikaanse ambassades, een oorlogsschip, het World Trade Center (dat toen niet instortte), maar ook Rusland, het Midden-Oosten, India, Pakistan en Europa moesten het ontgelden. Er is bitter weinig veranderd. De strijd in Afghanistan ging tegen Al Qaeda en de Taliban. Al Qaeda heeft zich op een aantal andere plekken gevestigd, onder meer in Afrika, maar is zeker niet verslagen. De Taliban hebben gewonnen en veranderen Afghanistan in de hel op aarde. IS is evenmin verslagen, en is vooral actief – en levensgev

Rusland lijkt een nieuwe fase in de oorlog in Oekraïne te zijn gestart met grootschalige luchtaanvallen door het hele land. Wat Eric van der Burg, voormalig staatssecretaris en huidig buitenlandwoordvoerder voor de VVD in de Tweede Kamer, betreft staat het buiten kijf dat Oekraïne onze wapens in Rusland mag inzetten. Maar hij plaatst wel een kanttekening. 'Oekraïne moet altijd strategisch blijven handelen'. Bernard Hammelburg spreekt hem. Luister ook | 'Rusland is in oorlog met ons, maar wij denken dat we een oorlog kunnen vermijden' In het Midden-Oosten blijven Israël en Hamas ruziën over de Philadelphi-corridor op de grens van Gaza met Egypte. Israël wil eraan vasthouden en Hamas wil dat Israël er vertrekt. Als het niet tot een deal komt over een staakt-het-vuren voorziet Van der Burg mogelijk een rol voor Blauwhelmen van de VN, maar plaatst ook daar een kanttekening bij. 'In Libanon gaf dat Israël uiteindelijk geen veilig gevoel. Misschien dat landen uit de Abraham-akkoorden erbij betrokken moeten worden.'

Natuurlijk hebben die honderdduizenden Israëliërs die demonstraties hielden en deelnamen aan een algehele staking het morele gelijk aan hun kant. De stugge wijze waarop Bibi Netanyahu de blijvende militaire controle over een strookje land in Gaza voor hun gevoel belangrijker vindt dan een bestand en terugkeer van de gijzelaars maakt een groot deel van het volk woedend. Door de standrechtelijke executie, met een kogel door het achterhoofd, van zes gijzelaars is opnieuw duidelijk geworden wie de echte schurken zijn. Hamas beging een barbaars misdrijf, met als argument dat Netanyahu 'de prijs moet betalen' voor het tegenwerken van een wapenstilstand. Sterker nog: Hamas-bevelhebbers hebben hun manschappen nieuwe orders gegeven om gijzelaars te vermoorden zodra Israël een locatie nadert waar zij gevangen zitten. Dat Netanyahu daarop met net zo veel afgrijzen reageert als de hele wereld toen IS op YouTube met de sabel westerlingen ging vermoorden, is begrijpelijk. Hamas bewijst dat het thuishoort in het rijtje Al Q