Kees De Kort | Bnr

‘Fed doet het slechter dan ECB’  De Europese Centrale Bank heeft, zoals bekend, gisteren besloten de rente te laten zoals het is. Voorlopig. De Amerikaanse centrale bank deed eerder die dag al hetzelfde. En toch ziet macro-econoom Edin Mujagic verschillen. ‘Ik had niet verwacht dat ik dit ooit zou zeggen, maat de Fed doet het slechter dan de ECB.’  Wat is er aan de hand?  Dat beide centrale banken hebben besloten de rente niet aan te passen, was voor niemand een verrassing. Terwijl de Fed echter de deur wagenwijd openzet voor het verlagen van de rente, slaat de ECB een heel alleen andere toon aan. Volgens Lagarde is er nog veel werk te doen, en daarbij zei ze ook dat er niet wordt gesproken over het verlagen van de rente. Het plan van aanpak is nog steeds vasthouden.   Maar de ECB stopt wel met het opkopen van staatsobligaties. Waarom?   Dat is een logisch besluit, denk ik. Dat programma was als bedoeld om, als additioneel middel naast het verlagen van de rente, de inflatie aan te jagen. Dat hoeft niet meer,

De Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft gisteren besloten de rente ongewijzigd te laten. Dat was geen verrassing, maar dat Fed-baas Jerome Powell een aantal renteverlagingen in het verschiet stelde, was voor macro-econoom Edin Mujagic de verrassing van de avond. Hij vraagt zich af waar die u-bocht vandaan is gekomen.   Allereerst Edin, hoe kijk je terug op de persconferentie van Powell?   Daar is maar één woord voor: wow. Dat werd besloten de rente ongewijzigd te laten, was inderdaad geen verrassing. Maar dat Powell tijdens de persconferentie zei dat er uitvoerig wordt gesproken over renteverlagingen, zag niemand aankomen. Sterker nog, hij is tot nu toe juist heel fel geweest op de financiële markten die überhaupt alleen maar dachten aan een mogelijke renteverlaging. En nu kondigt hij als het ware niet één maar drie verlagingen aan voor volgend jaar.   Powell zei tot nu toe steeds dat de inflatie moet worden aangepakt. Doen we dat niet, dan is de schade vele malen groter. De centrale bank mocht volgens he

Normaal gesproken is de centrale van Australië niet het middelpunt van de aandacht, maar niet voor econoom Edin Mujagic. Hij ziet in Australië namelijk iets bijzonders gebeuren. ‘De Australische regering wil de centrale bank hervormen. Dat heeft meestal een doel dat iets oplevert voor de regering, dat zie je hier heel duidelijk.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

China wordt geteisterd door flinke deflatie, maar waar consumenten in Europa en de Verenigde Staten er heel veel voor over zouden hebben om de prijzen te zien dalen, daar hebben Chinezen er slapeloze nachten van. Dat zegt macro-econoom Edin Mujagic. En dat heeft alles te maken met de lage uitgaven van de Chinese consument. Als we inflatie zien als een weergave van het feit dat de vraag naar goederen en diensten groter is dan wat er aangeboden wordt, dan staat deflatie in dezen ervoor dat Chinezen heel weinig spenderen. Oftewel: de economie in China loopt niet lekker. En dan begrijp je waarom de beleidsmakers in China zich daar grote zorgen over maken. Het geeft aan dat de economie - waarvan iedereen dacht dat die verbetering zou laten zien ná het opheffen van de coronamaatregelen - niet van de grond komt. De consument houdt de hand stevig op de knip, maar als geld niet rolt, groeit de economie ook niet.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Veel Nederlanders blijken voor een hypotheek niet alleen aan te kloppen bij de bank, maar ook bij familieleden. Uit onderzoek van De Nederlandsche Bank blijkt dat in 2020 een zesde van de Nederlandse huishoudens met een hypotheek gebruik heeft gemaakt van zo'n familiehypotheek. En dat is een spannend onderwerpt, zegt macro-econoom Arnoud Boot.   Wat is het probleem?    Kijk, familiehypotheken zijn op zich geen probleem. De echte discussie begint pas als dit op een fiscale manier gaan aanmoedigen. Dan vind je mij op je weg, want dat is niet de bedoeling. Het feit dat rijke mensen geld kunnen schenken of uitlenen aan hun kinderen, vergroot de ongelijkheid en creëert problemen op de huizenmarkt. Dan heb je het over de fundamenten van onze maatschappij.   Schenkingsbelasting en erfbelasting zijn in mijn ogen de meest redelijke belastingen die er zijn. Het geld dat ik namelijk tijdens mijn leven verdien, dat heeft deels met mijn capaciteiten te maken maar ook met geluk. Als ik doodga, dan klopt de fiscus aan bij m

In Spanje komen de EU-ministers van Financiën bijeen om over de hervorming van de Europese begrotinsregels te soebatten. Ondanks dat verscheidene landen lijnrecht tegenover elkaar staan, verwacht macro-econoom Edin Mujagic dat ze er wel uit gaan komen. Hij maakt zich ook zorgen: ‘ die nieuwe regels houden is bijna per definitie ongeloofwaardig.’  Wat is de inzet van de onderhandelingen?  Al maanden wordt er gesteggeld over nieuwe begrotingsregels. De EU wil de regels versimpelen en meer ruimte geven om duurzaam te investeren, zonder dat staatsschulden nóg hoger worden. We kennen het spreekwoordelijke schaap met 5 poten. Dit is een schaap met 6 poten.  Het grote probleem is dat we hier te maken hebben met een gebrek aan geloofwaardigheid. Omdat de afgelopen twintig jaar heel veel landen zich niet hebben gehouden aan de nu geldende regels. Elke nieuwe afspraak met als laatste zin ‘en nu gaan we ons aan die nieuwe regels houden’ is per definitie ongeloofwaardig.  Gaan de onderhandelingen zoals altijd?  Sommige d

De lees-en rekenvaardigheden van Nederlandse leerlingen staan onder druk. Dat blijkt uit internationaal onderzoek naar die vaardigheden onder Europese vijftienjarigen. Hoewel Nederland nog relatief goed scoort ten opzichte van andere Europese landen, maakt macro-econoom Edin Mujagic zich toch zorgen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Europese lidstaten besteden bijna allemaal te weinig geld aan onderzoek en ontwikkeling, terwijl dat juist hard nodig is om toekomstige economische groei te waarborgen. ‘In 2022 gaven we nog minder uit dan het jaar ervoor, en toen was het met 2,3 procent eigenlijk ook al veel te laag’, zegt econoom Edin Mujagic.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Huizenprijzen in Nederland zijn tussen 2015 en 2022 met maar liefst 86 procent gestegen, en dat is een bizar percentage vindt hoogleraar financiële markten Arnoud Boot. Maar heel verrassend vindt hij het niet. We hadden immers te maken met een volslagen gekte op de huizenmarkt. De stijgingen waren enorm, en de correcties - nadat de Europese Centrale Bank actief werd en de rente verhoogde - waren zeer beperkt. En in de markt werd dat eigenlijk al snel gezien als koopkans, waarop iedereen en masse begon te kopen. Hoe verhoudt dat zich tot andere landen in Europa? Je kunt allerlei redenen noemen waarom de Nederlandse huizenmarkt op slot zit, en dus heel snel in prijzen stijgt. Er is bijvoorbeeld heel weinig beschikbaar, waardoor dat weinige qua prijs dus door het dak schiet. Daarnaast hebben we een - op het oog - zeer sociale huizenmarkt. Van de woningen in Nederland valt namelijk 35 procent onder de sociale sector, en dat is een gigantisch percentage. In Hongarije bijvoorbeeld is dat percentage maar 4 procent.

Volgens econoom Arnoud Boot is met de afwikkeling van de woekerpolissen het ‘grootste financiële schandaal uit de recente geschiedenis’ opgelost. Grote woorden die hij zelf niet ziet als dergelijk. ‘We praten uiteindelijk over tientallen miljarden euro’s aan schade.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoewel het inflatiecijfer van het CBS vandaag volop in de belangstelling staat, is de stand van de conjunctuurklok minstens even veelzeggend, stelt macro-econoom Edin Mujagic. De conjunctuurklok weergeeft met 13 indicatoren de hoe de economische vlag erbij hangt. ‘Als je daarnaar kijkt moet je concluderen dat de vlag er behoorlijk slapjes bijhangt.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

Amerikaanse huishoudens hebben tijdens de koopjesdagen Black Friday en Cyber Monday een recordbedrag gespendeerd. Macro-econoom Edin Mujagic noemt het indrukwekkend dat er in totaal in de Verenigde Staten 38 miljard dollar werd uitgegeven in één weekend. Dat Amerikaanse huishoudens tijdens de kortingsparade diep in de buidel hebben getast, geeft Mujagic een goed gevoel. ‘Daardoor acht ik de kans groter dat we de befaamde zachte landing in Amerika mee gaan maken.’ See omnystudio.com/listener for privacy information.

President Christine Lagarde van de Europese Centrale Bank heeft in het Europees Parlement haar nieuwe zienswijze op het opkopen van obligaties gedeeld, tot ongenoegen van macro-econoom Edin Mujagic. 'Het is niet te rijmen met de strijd die je tegen inflatie voert.' Ik ben macro-econoom, dus ik lees heel erg veel. Zo neem ik regelmatig een duik in de spelonken van de meest vage centrale banken ter wereld. Maar als ik op een rijtje zet wat ik de laatste tijd heb meegekregen op macro-economisch gebied, krijg ik heel sterk het gevoel alsof ik in een aflevering van Jiskefet zit. En hoewel men er graag naar keek, is de situatie echter wat minder leuk. Is het beleid van Lagarde dan zo absurdistisch? Het is in ieder geval een goed voorbeeld. Ze heeft in het Europees Parlement onder andere gezegd dat 'het bestuur van de ECB mogelijkerwijs in de toekomst gaat praten om het opkopen van staatsobligaties eerder te beëindigen dan eind 2024'. Die woorden sloegen wat mij betreft nergens op: mogelijkerwijs, in de toekomst, pr

Een belastingstelsel moet redelijk en rechtvaardig zijn, stelt hoogleraar Arnoud Boot. Dat is volgens hem niet het geval met het huidige systeem. 'Heb je geld op een bankrekening staan, betaal je 0,7 procent belasting. Hou je het geld op eender welke andere manier bij, betaal je meer dan 2 procent.'  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het huidige demissionaire kabinet heeft allerlei fondsen gecreëerd op een moment dat geld lenen bijna gratis was en dat Nederland bij beleggers veel financieel vertrouwen had, stelt macro-econoom Arnoud Boot. Daardoor kan een nieuwe regering onverantwoord financieel beleid voeren en pas jaren later het deksel op de neus krijgen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Econoom Edin Mujagic ziet dat er een ‘nieuw strijdtoneel’ ontstaat tussen ‘centrale bankiers en de financiële markten’. Die conclusie trekt hij op basis van uitspraken van centrale bankiers, waaruit blijkt dat er op korte termijn geen verlaging van de rente, maar ook geen verhoging verwacht kan worden. ‘De markten verwachten dat de rente vanaf volgende zomer weer verlaagd wordt.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Consumenten waren in november iets minder somber gestemd dan een maand eerder. Het consumentenvertrouwen kwam in november uit op min 33, ten opzichte van min 38 in oktober, blijkt uit cijfers van het CBS. Macro-econoom Edin Mujagic stelt op basis daarvan dat het voorzichtig weer de goede kant op gaat met het consumentenvertrouwen.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De nieuwe president van Argentinië, Javier Milei, moet de economie van het Zuid-Amerikaanse land uit het slop trekken. Om dat te bereiken heeft hij radicale plannen en wil hij, letterlijk, met een kettingzaag door het huidige beleid. Volgens macro-econoom Edin Mujagic gaat het hele pakket aan maatregelen heel erg ver zal het heel veel mensen raken.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is weer verkiezingstijd dus de politieke partijen hebben de aanval geopend op de toeslagen. In ieder programma zijn er wel stelselhervormingen te vinden, en er zijn zelfs partijen die er vanaf willen. Tot genoegen van hoogleraar Arnoud Boot, al heeft dat wel consequenties. 'Het is naar mijn zin, maar het betekent nogal wat voor het komende regeerakkoord.' Oh ja? Wat dan? Nou, er wordt in dit hele verkiezingscircus telkens gesproken over toeslagen, maar dat was bij de vorige verkiezingen ook al het geval. Toen gebeurde er helemaal niets. En precies dat dreigt nu ook te gebeuren. De kiezer moet zich - nu we zo dicht tegen de verkiezingen aan zitten - realiseren dat het hele belastingstelsel en het toeslagencircus wat er omheen zit zich leent voor gelegenheidspolitiek en dagelijkse ruzie. Mits we het fundament niet goed krijgen. Het regeerakkoord moet derhalve uitstippelen hoe we het belastingstelsel de komende jaren fundamenteel gaan aanpassen, waardoor het toeslagencircus - wat permanente onrust geeft - wo

De inflatie in de eurozone is onder de 3 procent gedaald en daar zal met name de Europese Centrale Bank blij mee zijn. Het enige minpunt aan de 2,9 procent inflatie is volgens macro-econoom Edin Mujagic dat de daling louter wordt veroorzaakt door dalende energieprijzen. De rest wordt behoorlijk veel duurder. De inflatie zou in 2024 minder hard moeten gaan dalen, maar die daling zou dan wel op een breder front zichtbaar moeten worden. En niet bij energie alleen. De ECB wil dat de inflatie in 2025 naar 2 procent is gedaald.  Maar dat is nog twee jaar falend beleid volhouden. Er zal ander beleid nodig zijn. Op basis van de nieuwe cijfers, zal er alleen niet snel een andere aanpak volgen. Deze daling is ook voor een groot deel ingecalculeerd, maar alles begint met een eerste stap. En laten we hopen dat dit die eerste stap is. Een eerste stap lijkt ook de wethouder in de gemeente Almere te hebben gezet als het gaat om stroomnetcapaciteit. Die zegt geschokt en verrast te zijn door het feit dat die capaciteit op is.