Kees De Kort | Bnr

'Het is treurig', zegt De Kort, 'Japan is de derde grootste economie ter wereld, werd als voorbeeldland gezien, en dat is vrij dramatisch nu. Voor het derde kwartaal staat er een minnetje bij Japan'. Volgens De Kort is het een bekend verhaal: Japan maakland dat meer problemen maakt van het coronaverhaal dan strikt noodzakelijk, een pre-coronastemming die al niet florissant was, Olympische Spelen die zonder publiek moesten doorgaan. 'Het zit ze ook niet mee.' No worries, roept de Japanse centrale bank en de nieuwe premier kan natuurlijk niet achterblijven bij wat zijn voorganger heeft gedaan. Er wordt dus weer 300 miljard in die economie gepompt. 'Het heeft niet gewerkt bij zijn voorgangers, de nieuwe premier doet het toch.' De Japanse premier heeft duidelijk niet naar Einsteins Definitie van Domheid geluisterd: als iets vier keer niet werkt, dan werkt het ook geen vijfde keer. Kers op de taart: de investeringsbereidheid in Japan neemt af. Volgens De Kort hét symptoom dat er van alles schort aan het vertrouw

'Maar hoop en realiteit zijn geen synoniemen', zegt De Kort. 'De groei in de eurozone herstelt, want begin dit jaar zaten we nog in lockdown. We zijn weer open gegaan, wat positief is voor de economie en er is steun verleend, wat ook positief is voor de economie. Ook is de arbeidsmarkt hersteld. Volgend jaar zal het ook nog wel beter gaan, maar daarna, in 2023, verwachten we dat de groeit afzwakt.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort benadrukt dat er een scheiding zit in de stijging van de producentenprijzen en de consumentenprijzen. 'De producentenprijzen stijgen vanwege de verstoringen in de productie- en distributieketens en het feit dat het just-in-time-delivery-model voorbij is. Heel veel producenten hebben het moeilijk om voorraad te krijgen, maar willen ook veel meer voorraad hebben omdat ze de bevoorrading anders willen doen. De consumentenprijzen stijgen doordat er 5000 miljard dollar aan fiscale steun over de Amerikaanse economie ging. Linksom of rechtsom heeft iedereen wel geld gekregen.'Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort verbaast zich over de stilte. 'Om mysterieuze redenen blijft het toch vrij rustig. Het is met name de energieprijzen die explodeerden', merkt de macro-econoom op.Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Aan de andere kant van de wereld heeft Japan, een ander groot 'maakland', ook grote problemen met de productie- en distributieketens. De Kort: 'Ook daar worden alle verwachtingen weer naar beneden bijgesteld. Met als argument: wij als maakland kunnen niet alles krijgen wat we nodig hebben om te produceren. Dus er wordt ook weer gesproken over een nieuw stimuleringsprogramma van 250 miljard dollar. Maar ondertussen stijgen ook de lonen en consumentenbestedingen in Japan niet. Ook het bedrag dat een bank kan uitlenen stijgt niet. Kortom: de Japanse economie zat al in grote problemen, en die zijn in nog grotere problemen aan het komen door de ontwikkelingen naar aanleiding van het coronaverhaal.'Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort denkt dat als je het publiek vraagt of ze bereid zijn om zulke risico's te nemen én meer te betalen voor hu energie, dat de steun voor duurzaamheid en het milieu heel wat minder zou zijn. 'Er wordt nooit gepraat over de consequenties op korte termijn voor het grote publiek. Er worden nooit bedragen aan gekoppeld.' Volgens De Kort hebben Nederlanders geen zicht op wat ze jaarlijks kwijt zijn aan groene en duurzame projecten . 'Probeer maar eens uit te zoeken wat dat in zijn totaliteit is. Ik denk dat iedereen dan echt de rillingen krijgt, als ze erachter komen wat ze betalen aan de optelsom aan klimaatmaatregelen.'Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het idee achter de wetgeving is natuurlijk dat mensen zich alsnog laten vaccineren, maar De Kort gelooft niet dat het zo gaat werken. 'De discussie is in Amerika totaal gepolitiseerd. Er zijn grote aantallen mensen die het beschouwen als een politiek besluit, en niet een gezondheidsbesluit. De eerste consequenties zijn al zichtbaar. Zo is er een grote vliegtuigmaatschappij waar een heleboel piloten ermee stoppen, en die moeten nu honderden vluchten afzeggen. Als mensen niet meer kunnen komen waar ze moeten zijn, heeft dat grote economische gevolgen.'Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort wil benadrukken dat de Amerikaanse Federal Reserve in de 'totale crisisstand' staat. 'Het geld is gratis. (...) Ze kopen voor 120 miljard euro obligaties op om de rente laag te houden. Want als die rente laag blijft, dan gaan mensen lenen, consumeren en investeren. Dat is het verhaal.' Nu heeft de Fed aangekondigt om de coronasteun die ze nog altijd gaan geven, af te bouwen. Maar daar gelooft De Kort weinig van. 'Ze gaan ietsjes minder kopen dan ze deden. Ze staan nog steeds op de volledige crisisstand, maar op een een schaal van 0 tot 100 zetten ze 'm een tandje tiende minder. Dat zou kunnen, maar dan moet er wel een crisis zijn.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort denkt dat dit duidelijke signaal aan de Democraten grote invloed zal hebben op het macro-economische beleid van de Verenigde Staten. 'Op deze manier gaan de Democraten volgend jaar een verschrikkelijke nederlaag lijden. Ze gaan hiervan leren. Dus al die plannen over infrastructuur, sociale zekerheid, al die voorzetjes van de extreem linkse fractie, zijn nu van tafel. De wat voorzichtigere Democraten gaan niet meer buigen voor de extreem linkse fractie binnen de partij. De gekte is met deze verkiezingen van tafel.' Tegelijkertijd constateert De Kort dieptepunten in het vertrouwen dat het Amerikaanse publiek in de stand van de economie heeft. 'De vertrouwensenquêtes gaan de verkeerde kant op. De rode draad is simpel: het vertrouwen staat zwaar onder druk. Dat is ook logisch, want er komt minder steun, de inflatie loopt op en het coronabeleid is, vooral in de Democratische staten, vrij gruwelijk.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-

De Kort vraagt zich wel af of het hoge groeicijfer ook kan worden vastgehouden in het vierde kwartaal. 'De coronamaatregelen, het verhaal van de hoge energieprijzen, en de problemen in de distributieketen die groter worden gaan ook problemen geven. Ik denk niet dat een groei van meer dan twee procent in het vierde kwartaal en in 2022 kan worden vastgehouden.' Van een crisis is volgens De Kort desondanks geen sprake meer, en daar moet het economisch beleid dan ook op worden aangepast. 'Het fiscale steunbeleid was tot voor kort gericht op een enorme crisis. Dat gaat nu best aardig, en zelf als het binnenkort door al die omstandigheden wat minder gaat, is er nog steeds geen sprake van een crisis. Zelfs als de groei naar nul gaat is het geen crisiseconomie.'Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for

Want daar komt nog een zeer ernstige verstorende factor bij: energie. 'Als er gekke dingen gebeuren, dan gebeuren er steeds meer gekke dingen. En dat is niet positief. Dan is het ieder voor zich en God voor ons allen. In de VS zijn twee grote kolenproducenten die hun totale productie voor volgend jaar al hebben verkocht. Klanten willen zeker weten dat ze kolen hebben. Dat is een indicatie dat het vertrouwen bij grote spelers verdwijnt en dan gaat iedereen zijn eigen problemen oplossen.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

'Wie er wel lenen? Dat is het publiek', zegt De Kort. 'Die lenen vooral geld om huizen te kopen. Wat de ECB wil, gebeurt niet en wat de ECB niet wil gebeurt wel. En ze gaan ermee door.' Wat de ECB en de andere centrale banken nog kunnen doen als het economisch nog een keer zwaar tegen gaat zitten? 'Niets', is De Kort duidelijk. 'Dus je krijgt niet wat je wil en je hebt jezelf buitenspel gezet.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

'Volgend jaar zijn alle problemen opgelost', denkt De Kort. 'Dan kan dat dipje van nu weer ingehaald worden. Volgend jaar rekent men op 4,1 procent groei. En dan, nog wat later, is het hele coronaverhaal, het productie- en distributieverhaal en het energieverhaal verwerkt. Dan keren we terug op een normaal groeipad van 1,5 of 2 procent.' In Japan blijft de inflatie voorlopig laag. 'De productenprijzen lopen daar behoorlijk op, weliswaar minder dan in de rest van de wereld, maar de consumentenprijzen-inflatie is minimaal. Die is nog net hoger dan nul', zegt De Kort. 'Ik denk dat dat de consequentie is van het feit dat de Japanse economie al een tijdlang aan het bevriezen is, dat de consumenten helemaal nergens zin in hebben en dat daar een hele matte stemming is.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/lis

De Kort is niet optimistisch over de Amerikaanse scenario's: de plannen van Biden gaan 'not gonna happen' en onder invloed van de problemen in productie en distributie en de energiecrisis zwakt de Amerikaanse economie verder af. Kijkend naar de Chicago Fed National Activity Index stelt De Kort dat de klad er in zit aan de maakkant. 'Daar zitten de meeste problemen en er is geen enkel zicht op dat het binnenkort beter gaat. Drie minnen voor de Amerikaanse economie.' Ook China krijgt de nodige minnen van De Kort uitgereikt: 'Alleen maar minnetjes. Evergrande zit in zeer grote problemen en dat is nog maar het topje van de ijsberg. Want bedenk dat de Chinese economie gebaseerd is op bouwen, bouwen, bouwen.' 'Energie wordt duurder, dus de producten uit China worden ook duurder. En daar is de volgende min. We hebben het overigens alleen over eindproducten - je kunt geen auto leveren als je geen chips hebt. Maar er zijn ook onderhoudszaken. Wat als machines kapot gaan? Ik hoor al de eerste verhalen over grote inst

Volgens De Kort neemt de voorspellende waarde van een aantal vertrouwensindicatoren sterk af. Een daarvan wordt gevormd door de inkoopmanagers aan de maakkant. 'Ze beginnen het spoor bijster te raken'. De Europese inkoopmanagers zijn niet heel erg positief, maar wel behoorlijk positief. En dat terwijl de inflatie toeneemt, de leveringsproblemen steeds groter worden alsook de problemen op de arbeidsmarkt. 'Het ziet er niet goed uit, maar ze blijven onvervalst optimistisch. Ook in de VS. Het heeft geen zin meer om die getallen te noemen. Ze zijn optimistisch tegen beter weten in, denk ik haast.' Het IMF is volgens de macro-econoom evenmin nog een betrouwbare bron. 'Die modellen van grote organisaties hebben zwakke en sterke punten. Een van die zwakke punten is dat ze slecht met schokken kunnen omgaan.' En aan schokken geen gebrek de laatste maanden. Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wa

Het aantal investeringen van bedrijven is gedaald, laten cijfers van het CBS zien. 'Dat is volkomen begrijpelijk', zegt macro-econoom en BNR-commentator Kees de Kort. 'Want hoe ziet de toekomst eruit voor veel bedrijven? Dat weten we niet.' 'Investeren is committeren', zegt De Kort. 'Dus geld besteden dat op lange termijn iets moet opleveren. Dus hoe onzekerder de lange termijn is, des te minder er geïnvesteerd gaat worden. En hoe minder de economische groei gaat worden. Want zonder investeringen krijgen we niet al te veel economische groei. Het feit dat het bedrijfsleven niet al te veel vertrouwen in de toekomst heeft, moet te denken geven.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De publicatie is gebaseerd op een grote enquête binnen het bedrijfsleven, geen harde data dus. In het boek staat onder meer dat bedrijven nog steeds moeite hebben om aan personeel te komen en dat de onzekerheid toeneemt. Niet verrassend, meent De Kort. Verrassender is het lage vertrouwen in een spoedig herstel van de productie- en distributieketens. 'Men denkt dat het nog minstens een jaar duurt voordat al die grote oneffenheden weer gladgestreken zijn.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat de productenprijzen zo sterk aan het stijgen zijn, is volgens De Kort een teken dat het hapert aan de maakkant van de economie. 'De industriële productiecijfers en de bouwcijfers beginnen tegen te vallen in de wereld. Dat heeft er alles mee te maken of we nog de spullen kunnen krijgen die we nodig hebben, voor een prijs die we kunnen betalen.' Nog een veel groter obstakel op weg naar economische groei wordt volgens De Kort de torenhoge energieprijzen. 'Niet iedereen heeft last van de haperende productie- en distributieketens. Maar energie is voor iedereen en voor alles belangrijk, en je kunt het gebruik ervan niet uitstellen. Ieder nieuw verhaal over mogelijke problemen zorgt voor meer nervositeit bij leveranciers en bij afnemers. Wij zijn gewend dat alles er is als we de knop omdraaien, daar denken we niet bij na. Dat begint nu te kraken. De verhouding tussen vraag en aanbod begint krap te worden door de energietransitie.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (ei

De Kort ziet dat vervolgende de problemen alleen maar groter worden in die ketens. 'Iedere leverancier en afnemer die geraakt is door de coronapandemie, gaat oplossingen bedenken waardoor het fijnmazige evenwicht zorgt dat de prijzen stijgen. De vraag is of het publiek dan bereid is om meer te betalen, omdat het voor de producenten duurder is geworden.' En dan doet volgens De Kort de energietransitie er nog een schepje bovenop. Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Volgens De Kort moet er een enorm goed vierde kwartaal aankomen, wil China nog in de buurt komen van de zes procent groei dit jaar. 'En dat kan je natuurlijk wel vergeten. Die ontwikkelingen op gebied van vastgoed en energie zijn pas in de loop van het derde kwartaal begonnen, dus dat vierde kwartaal wordt ook niet veel bijzonders.' De Kort vraagt daarnaast al langer aandacht voor de wereldwijde productie- en distributieketens die spaak lopen. 'Als ik een beetje volg wat er in de VS gebeurt met de containerschepen, heb ik niet het idee dat dat binnenkort veel beter zal gaan. Elke verstoring levert een volgende verstoring op. Dus dat hele proces loopt langzaam maar zeker uit de hand. Ik zie daar nog geen enkel teken van herstel in.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information