Kees De Kort | Bnr

Niet de oorlog in Oekraïne en de hoge gasprijzen zijn de grootste bron voor de stijging van de inflatie in de afgelopen jaren, maar de enorm hoge vraag naar goederen en diensten. Tot die conclusie kwamen twee economen in een ECB-onderzoek dat tijdens een ECB-top in het Portugese Sintra werd gepresenteerd. Opvallend is echter dat de ECB ook op kritiek kon rekenen. ‘Het is lef dat je dat daar, in Sintra, tegen de centrale bank zegt’, vindt macro-econoom Edin Mujagic de economen.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De patstelling die is ontstaan in Frankrijk bij de parlementsverkiezingen heeft voor opluchting gezorgd op de financiële markten. Geen van de politieke blokken heeft een absolute meerderheid kunnen verkrijgen, waardoor beleid niet rigoureus gaat veranderen. Macro-econoom Edin Mujagic is echter minder gerustgesteld. ‘We moeten rekening houden met dat we ergens in de toekomst misschien met een nieuwe eurocrisis te maken krijgen.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

In Sintra, Portugal kwamen deze week centrale bankiers, beleidsmakers, wetenschappers en journalisten bijeen. Het belangrijkste wat daar uit kwam was volgens econoom Arnoud Boot de openingsspeech van ECB-president Christine Lagarde. Daarin plaatste zij het monetaire beleid van nu in historisch perspectief. ‘De onvoorspelbaarheid van het landschap was de kern van haar opmerkingen over het beleid.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Misschien moet je de totale patstelling in Frankrijk wel positief interpreteren. Want van een patstelling kun je zeker spreken, met drie partijen die elkaar in een wurggreep kunnen houden. Hoe je daar samenhangend economisch beleid van bakt is volkomen onduidelijk, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Geen regering betekent ook: geen mogelijkheid om de economie met beleid om zeep te helpen.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het sentiment in de dienstensector van de Amerikaanse economie, het grootste deel van die economie, is afgelopen maand flink gedaald. Dat zou aangeven dat het grootste deel van de Amerikaanse economie niet meer zo hard groeit als voorheen. ‘Als we dat koppelen met de indicator voor de industrie, die laat zien dat het daar ook niet zo lekker loopt, kunnen we wel vaststellen dat de Amerikaanse economie aan vaart mindert’, zegt econoom Edin Mujagic. De grote vraag is nu volgens Mujagic in hoeverre dat verslechterde sentiment veroorzaakt wordt door de rentes die de afgelopen jaren fors zijn gestegen. Anders gezegd: hebben we het grootste effect van de opgelopen rentes inmiddels gezien, of moet dat nog gaan komen?  ‘Voor beide antwoorden zijn allerlei argumenten aan te dragen’, aldus de econoom. ‘Maar als je naar deze cijfers kijkt, krijg je toch de indruk dat het grootste deel nog moet gaan komen. Dat bedrijven nu langzaam maar zeker pijn beginnen te voelen van het feit dat ze hun leningen moeten doorrollen tegen

Nu de Amerikaanse staatsschuld echt de spuigaten uit dreigt te lopen, komt Fed-baas Jerome Powell met een indringende oproep aan de Amerikaanse regering om de broekriem aan te trekken. Hij is daarmee zeker niet de eerste die de enorme schuldenberg aankaart, zegt Bert Colijn, senior econoom bij ING. ‘Hij komt in een lang lijstje van prominenten die waarschuwen dat de Amerikanen de schulden aan banden moeten leggen.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met een hogere inflatie van 3,2 procent in Nederland en een iets lichtere daling van de inflatie in de Eurozone (2,5 procent), ziet econoom Edin Mujagic dat we nog steeds ‘niet kunnen concluderen dat we verlost zijn’ van de inflatie. ‘Dat zie je in Nederland, dat zie je in Europa, dat zie je overal waar je kijkt in de wereld.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kijkend naar Frankrijk en de Verenigde Staten is econoom Arnoud Boot eigenlijk heel trots op het Nederlandse politieke bestel. ‘De kracht van de Nederlandse politiek is dat er nooit één partij met het beleid aan de haal kan gaan, zoals je dat nu wel ziet elders binnen Europa.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De huidige regering, maar ook de regeringen hiervoor zijn in een ‘fuik van gratis geld gezwommen’. Die conclusie trekt econoom Arnoud Boot uit het rapport van het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs (CRa). Volgens het adviesorgaan loopt het huidige economische systeem tegen zijn grenzen aan en hangt alles af van de ruimte die er is.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Uit de jaarlijkse stresstest van de Federal Reserve blijkt dat de 31 grootste Amerikaanse banken er prima voor staan. ‘Als dat geen goed nieuws is, dan weet ik het ook niet meer’, zegt econoom Edin Mujagic. Toch plaatst hij wel enkele kanttekeningen bij de resultaten. Het feit dat de grote Amerikaanse banken die elk jaar aan de stresstest worden onderworpen keer op keer slagen, leidt bij Mujagic tot enige zorgen over de kwaliteit van de test. 'Het is alsof je in Nederland tien jaar lang de situatie hebt waarbij álle examenleerlingen slagen, niemand gezakt. Dat is dan goed nieuws, maar het betekent niet dat ze allemaal even goed zijn. Misschien is er dan wat mis met de examenvragen.'  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ondanks dat de Bank for International Settlements (BIS) – de centrale bank der centrale banken – pas later deze week met het jaarverslag komt, is al het een en andere naar buiten gekomen. Zo waarschuwt de BIS voor de ingrijpende gevolgen van kunstmatige intelligentie op het bankenwezen. ‘De gevolgen kunnen volgens de BIS ‘onmetelijk groot’ zijn op macro-economisch gebied’, legt macro-econoom Edin Mujagic uit.   See omnystudio.com/listener for privacy information.

De hoge inflatie kan niet de kop in worden gedrukt door de prijzen te bevriezen. Dat concludeert macro-econoom Edin Mujagic. ‘Er zijn honderd voorbeelden waarin dat is geprobeerd en al die voorbeelden hebben één ding met elkaar gemeen: het heeft er nog nooit voor gezorgd dat de inflatie werd beperkt.’   See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als er iets is wat we in de economie het wondermiddel mogen noemen, is het de toename van de productiviteit. En daar zijn de Amerikanen de laatste tijd beter in dan Europeanen. 'Hoe dat komt? Het IMF heeft twee economen aan het werk gezet, met precies die vraag.'  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eigenlijk is het best bizar om een minder betaalbare woningmarkt als positief nieuws te interpreteren, zoals ING doet in een nieuw woningmarktrapport. Volgens het rapport zijn huiseigenaren én starters positiever over de huizenmarkt, maar volgens macro-econoom Arnoud Boot zijn het meer de huiseigenaren die práten over starters, met hun eigen kinderen in gedachte. ‘Het blijft heel bijzonder hoe het vertrouwen in de woningmarkt werkt.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het hing al in de lucht, maar de Hoge Raad maakte gisteren een einde aan de box 3 regels. ‘Er wordt al jaren mee gestoeid en op een hele onbehoorlijke manier’, zegt macro-econoom Arnoud Boot.  See omnystudio.com/listener for privacy information.

De corrigerende financiële tik die landen als Italië, België en Frankrijk kregen vanuit de Europese Commissie zal vooral in Frankrijk met passie worden genegeerd. Macro-econoom Edin Mujagic verwacht dat de Franse politiek niet onder de indruk is van de waarschuwende woorden. ‘Ik acht de kans wel groot dat Frankrijk het gaat negeren.’  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ondanks een dalende inflatie eist een van de grootste vakbonden van Duitsland, IG Metall, een forse loonstijging. Officieel wordt de eis begin juli bekendgemaakt, maar nu al is duidelijk dat de vakbond een loonstijging van 7 procent voor ogen heeft. Volgens macro-econoom Edin Mujagic wacht Duitsland dan ook een hete herfst. Gaat het zo slecht met de inflatie in Duitsland dan? Vergeleken met vorig jaar is de inflatie echt behoorlijk gedaald en zit nu rond de 3 procent. Toch blijven de vakbonden zulke hoge looneisen stellen omdat veel mensen nog steeds het gevoel hebben dat de prijzen zeer hoog zijn. Als je elke dag naar de supermarkt gaat, dan weet je ongeveer wat de prijs van bijvoorbeeld een pak melk is. Maar die normale prijs is hoog, ondanks dat de inflatie daalt. En dan krijg je dit soort looneisen. Werkgevers zullen hier vast niet blij mee zijn? Nee. Dit kan wel eens een ontzettend hete herfst gaan worden bij de oosterburen. Werkgevers zeggen gezien de economische situatie nauwelijks ruimte te hebben om

De Europese Centrale Bank maakt zich zorgen over de internationale rol van de euro. Die is namelijk in de afgelopen jaren flink achteruitgegaan. Daarom luidt de ECB nu de noodklok. Dat is raar, vindt macro-econoom Edin Mujagic.    See omnystudio.com/listener for privacy information.

De EU en de VS hebben de neiging protectionistische maatregelen te introduceren om Chinese dominantie tegen te gaan. Maar we weten dat de wereld er juist baat bij heeft als we met elkaar handel drijven, schrijft Arnoud Boot. Het verleden leert dat protectionisme vaak de start is van economische neergang.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Nu de meeste posten in het kabinet Schoof verdeeld lijken te zijn, is duidelijk geworden dat VVD’er Eelco Heinen de nieuwe minister van Financiën wordt. Daarmee neemt hij een bijzondere positie in het kabinet in, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Deze minister zit er steriel en doof bij in het kabinet en laat de andere ministeries onderling bepalen wat de prioriteiten zijn.’ Moet Heinen op de zakelijke portemonnee letten voordat PVV en BBB zich helemaal te buiten gaan?   Dit is een zeer belangrijke post in het komende kabinet. Gezien de wat ongebruikelijke samenstelling, wordt de minister van Financiën waarschijnlijk nog veel belangrijker. Het is onduidelijk wat de positie van deze mensen is in het traditioneel zorgvuldige begrotingsbeleid van Nederland. Op het moment dat je het niet eens bent met de prioriteiten van een kabinet, dan kom je automatisch uit bij de kaasschaafmethode. En dat is een recept voor ruzie. Je kunt wel zeggen dat de pijn is verdeeld, maar de beoogde minister van Financiën zal moeten ter