Aç?k Bilinç

Açık Bilinç 29 Aralık 2015 29 Aralık Salı 09:30 Açık Bilinç'te karbon dioksit artışının insan kognisyonu üzerindeki olumsuz etkilerini tartışacağız. Haberler kötü: İklim değişikliğiyle gezegenimizi felakete sürüklerken, bir yandan da bununla baş etmek için gereken zihinsel yeteneklerimizi yitiriyoruz. Endüstri devriminden bu yana atmosferde giderek yükselen CO2, insanlık tarihinde en üst seviyelere ulaşmış durumda. Önlem alınmazsa atmosferdeki CO2 seviyesinin yüzyılın sonunda milyonda 900 parçacık seviyesine ulaşacağı öngörülüyor. Yüksek CO2 seviyeleri insanlarda bilgi işleme, stratejik düşünme, kriz yönetme gibi bilişsel yetenekleri ciddi şekilde sekteye uğratıyor. Karbon dioksit artışının karar verme mekanizmalarımız üzerindeki olumsuz etkileri, Berkeley'de 2013 yılında yapılan bir çalışmayla belgelenmişti. Harvard Ün.'de yapılan yeni bir araştırma, çalışma ortamlarındaki yüksek CO2 seviyesinin kötü etkilerini teyid etti. Berkeley (2013) ve Harvard (2015) araştırmalarına şu bağlantılardan ulaşabilirsin

Açık Bilinç 22 Aralık 2015 Açık Bilinç'te, Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nden Prof. Dr. Cem Say'la, doğumunun 200. yılında George Boole'un mantık ve matematiğe katkılarından söz edeceğiz. Alan Turing'e kadar uzanan kuramsal hattın en önemli isimlerinden Boole'un "Düşünce Yasaları" (1854) kitabı mantık alanını dönüştürmekle kalmamış, bilgisayar biliminin kuramsal altyapısını da hazırlamıştır.

Açık Bilinç 15 Aralık 2015 Açık Bilinç'te, eğitimci ve yazar Zelal Özgür Durmuş'la, bu haftasonu, 19-20 Aralık'ta Boğaziçi Üniversitesi'nde gerçekleşecek olan "Evrim, Bilim, Eğitim Sempozyumu"ndan söz edeceğiz. Bu sene V. toplantısı yapılacak olan sempozyum herkese açık ve ücretsiz: http://www.evrimsempozyumu.org Yarınki programda Evrim Sempozyumu'nun tarihçesi ve içeriğine ek olarak, Üniversite Konseyleri Derneği'nin etkinliklerinden ve ülkemizdeki biyoloji müfredatından da konuşacağız. Zelal Özgür Durmuş'un çocuklar için doğa ve evrim üzerine kitaplarıyla ilgili bilgiye ulaşmak için: http://zelalozgur.blogspot.com.tr

Açık Bilinç 8 Aralık 2015 Murat Gulsoy'la 14-15 Aralık'ta Boğaziçi Üniversitesi'nde yapılacak olan "Vakıtları Yakalamak İstiyorum: Dünden Yarına Nazım Hikmet" sempozyumu hakkında konuşacağız. Akademisyen, yazar, yayıncı ve Açık Radyo'da halen yayınlanmakta olan "Türkiye Hikayeleri Anlatıyor" projesinin düzenleyicilerinden olan Prof. Dr. Murat Gülsoy, aynı zamanda Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Araştırma Merkezi'nin kurucu direktörü. Yurtiçi ve ve yurtdışından konuşmacıların katılacağı Nazım Hikmet konferansı kısmen İngilizce, kısmen Türkçe olacak. Herkese açik ve ücretsiz olan konferansta konuşmaların yanısıra bir de "İnsan Manzaralarından Memleketim" başlıklı Şiir-Oyun yer alacak. Konferansın sonunda altı şair "Nazım Hikmet ve Türkçe Şiirin Serüveni" başlıklı panelde konuşacaklar. Programa ulaşmak için: http://nazimhikmetmerkezi.com/vakitlari-yakalamak-istiyorum-dunden-yari…

Açık Bilinç 1 Aralık 2015 Açık Bilinç'te Bilge Selçuk ile dindarlık ve paylaşımcılık ilişkisi üzerine önemli yeni bir çalışmayı tartışacağız. Geçen ay yayımlanan bu araştırma, Türkiye dahil 6 ülkenin çocuklarında din-ahlak-davranış ilişkisini sorguluyor. Kanada, Çin, Ürdün, ABD, ve G. Afrika'da da yapılan ve üç sene süren bu araştırmanın Türkiye bölümü Koç Üniversitesi Çocuk ve Aile Çalışmaları Laboratuvarı'nda gerçekleştirilmiş: https://cocukaile.ku.edu.tr Laboratuvar Direktörü Doç. Dr. Bilge Selçuk, çalışmayı BirGün Gazetesi'ndeki yazısında özetliyor: http://www.birgun.net/haber-detay/sosyal-davranis-ahlak-din-egitim-9514… Dünya basınında da çok yankı bulan bu çalışma hakkında The Guardian gazetesinde çıkan yazı: http://www.theguardian.com/world/2015/nov/06/religious-children-less-al… … Makalenin kendisine de şuradan ulaşabilirsiniz: http://www.cell.com/current-biology/pdf/S0960-9822(15)01167-7.pdf Programın Twitter sayfasındaki duyuru ve görselleri de şurada: https://twitter.com/AcikBilinc/status/6

Açık Bilinç 24 Kasım 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te Boğaziçi Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü'nden öğretim üyesi Dr. Esin Öztürk Işık'la beyin görüntülemede son gelişmeleri konuştuk. Geçtiğimiz ay, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli kampusunda, Boğaziçi ve Istanbul Üniversiteleri'nin TÜBİTAK ve Organization for Human Brain Mapping'le ortaklaşa düzenledikleri, nörodejeneratif hastalıklarda beyin görüntüleme tekniklerinin tartışıldığı bir çalıştay yapıldı. Yurtiçi ve yurtdışından araştırmacıların bir araya geldiği çalıştayda, ortak TÜBİTAK-NSF (National Science Foundation / ABD) proje önerileri de konuşuldu. Ülkemizde beyin görüntüleme araştırmalarının gelişmesi açısından çok faydalı bir adım oluşturan bu çalıştayı düzenleyen Esin Öztürk Işık'ın yanısıra yine Boğaziçi Üniversitesi'nden Cengizhan Öztürk ve Istanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Tamer Demiralp hocalara teşekkür borçluyuz. Katılımcılar listesi ve sunum özetlerini içeren çalıştay kitapçığına @AcikBilinc Twitter hesabından erişilebi

Açık Bilinç 17 Kasım 2015 Açık Bilinç 17 Kasım 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te Astroloji'nin bilimle imtihanını konuşmaya devam ediyoruz. Doğduğunuz andaki gök cisimlerinin birbirleriyle ilişkileri, sizin nasıl bir yaşam süreceğinizi, kişilik özelliklerinizi belirleyebilir mi? Gazetelerin Astroloji köşeleri her gün size sağlığınız, finansal durumunuz, aşk hayatınız konusunda gerçek bilgiler sunuyor olabilir mi? Astrolojinin bu tür iddiaları bilim dünyasında sınanıp, geçerlilikleri bilimsel yöntemlerle araştırıldığında nasıl sonuçlar oraya çıkmıştır? Astrolojinin iddiaları niye çok revaçta? Bu iddialara inanmanın, hayatımızı onlara göre düzenlemenin kime ne zararı olabilir?

Açık Bilinç 10 Kasım 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te "Astroloji'nin Bilimle İmtihanı: Yıldızlar Size Ne Söylemiyor?" kitabının yazarı Tevfik Uyar'la yıldızlardan, burçlardan, Astroloji'nin iddialarından söz edeceğiz. Astroloji nasıl ortaya çıkmış ve evrilmiştir? Bilim tarihindeki yeri nedir? İddiaları bilimsel olarak sınanmış, doğrulanmış ya da yanlışlanmış mıdır? Jüpiter'in veya Merkür'ün hareketleri bizim psikolojimizi etkileyebilir, hatta kişilik özelliklerimizi ve geleceğimizi belirleyebilir mi? Açık Bilim (www.acikbilim.com) sitesinin kurucu yazarlarından olan Tevfik Uyar'la Astroloji üzerine konuşmayı gelecek hafta da sürdüreceğiz.

Açık Bilinç 3 Kasım 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te kısa bir seçim değerlendirmesinin ardından Freud'un "lapsus" savından söz edeceğiz. "Lapsus", konuşur veya yazarken yaptığımız kimi tür yanlışlar, Freud'a göre basit mekanik hatalar değil, gizli isteklerimizin dışa vurumudur. Freud, "lapsus" konusundaki savını zengin psikolojik örneklerle "Günlük Yaşamın Psikopatolojisi" kitabında anlatır. Kimi dil veya kalem sürçmeleri Freud'a göre bastırılmış bilinçdışı süreçlerin kendini ifade etmesini sağlar, insan ruhuna bir pencere açar. Hatırlatmama gerek olmayabilir ama Freud üzerine çok daha detaylı bir incelemeyi Açık Radyo'da Pazartesi günleri 11:00'deki Serol Teber ve Şenol Ayla'nın hazırlayıp sunduğu Didik Didik Freud programında dinleyebilirsiniz.

Açık Bilinç 27 Ekim 2015 Bu hata Açık Bilinç'te seçmen karar ve davranışını etkileyen unsurlar üzerinde duracağız. Seçmen psikolojisinde, seçime katılmı arttıran ya da azaltan, statükoyu koruyan ya da değişimi tetikleyen temel faktörler neler olabilir? Programda, seçmen motivasyonu konusunda Ipsos MORI şirketinin Britanya'da yaptığı yeni bir çalışmaya da değineceğiz. http://valuesandframes.org/growing-the-electorate Bu çerçevede, yakın tarihteki anket şirketlerinin öngöremediği sürprizli seçim sonuçlarından ve bunun olası nedenlerinden de söz edeceğiz. Ayrıca seçim öncesinde Oy ve Ötesi gibi tabandan yükselen katılımcı demokratik çabaların öneminin altını çizeceğiz.

Açık Bilinç 20 Ekim 2015 Bu hata konumuz, Açık Bilinç'te, ülkemizdeki Fütürist hareketin önde gelen isimlerinden Ufuk Tarhan (@futuristufuk) ile dünyada ve Türkiye'de Fütürizm'i konuşuyoruz. Fütürizm (Gelecekçilik) hareketi ilk 1909'da Gazzetta dell'Emilia'da yayımlanan bir manifestoyla adını duyurmuştu. İtalyan şair Marinetti'nin önderliğinde başlayan ve 2. Dünya Savaşı sırasında faşizan safta yer alan Fütürizm hareketi son yüz yıl boyunca dönüşümler geçirerek sürdü. Türkiye'de Fütüristler Derneği 2005'den bu yana "Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin Daha da İleri!" sloganıyla çalışmalarına devam ediyor: http://www.futurizm.org

Açık Bilinç 13 Ekim 2015 Bu hata konumuz, insan türünün geleceğini dönüştürmeye yönelik TransHumanism hareketi. TransHumanism (Aşkın İnsancılık), daha genel Futurism (Gelecekçilik) hareketinin bir alt kategorisi olarak görülebilir. Programın ikinci yarısındaysa, ülke gündeminden, 10 Ekim'de Ankara'da yaşanan katliamı konuştuk. Bu acı olay ve ardından gelen açıklamalar çerçevesinde sorumluluk, suç, utanç, ve yalan gibi kavramlar üzerinden küçük bir analiz yapmaya çalıştık.

Açık Bilinç 6 Ekim 2015 Pelin Batu ile edebiyattaki canavar temsillerini konuşuyoruz. Geçen hafta masaya yatırdığımız Sapiens kitabı, insan türünün sonuna dair "Frankenstein Kehaneti"yle sona eriyordu. Bu hafta, kültür ve edebiyatta insan eliyle yaratılmış canavar imgeleriyle bu tartışmayı sürdürüyoruz.

Açık Bilinç 29 Eylül 2015 Evrim serimize devam ederek, tarihçi Yuval Harari'nin Türkçe'ye Kolektif Kitap tarafından kazandırılan "Hayvanlardan Tanrılara – Sapiens" kitabını tartışıyoruz. Harari'nin "İnsanın yükselişini ne açıklayabilir?" başlıklı TED konuşmasından: "Yetmiş bin yıl önce, atalarımız önemsiz hayvanlardı. Tarih öncesi insanların en önemli özelliği önemsiz olmalarıdır. Dünya'ya etkileri denizanasından veya ateş böceklerinden veya ağaç kakanlardan daha fazla değildi. Bugün tam tersine, gezegeni biz kontrol ediyoruz. Ve soru şu: Oradan buraya nasıl geldik? Kendimizi, Afrika'nın bir köşesinde kendi işine bakan önemsiz maymunlardan Dünya hükümdarlarına nasıl çevirdik?" Programda "Sapiens"in tarihçesi ışığında insan türünün geleceğini de konuşuyoruz.

Açık Bilinç 8 Eylül 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te siborg teknolojisi temelli bir sosyal sorumluluk projesinden söz edeceğiz: RobotEl. RobotEl (www.robotel.org) , günlerdir can yakıcı haberlerle boğulduğumuz ülkemizde güzel ve ümit verici bir çalışma -- 5dakika.com ekibinin ihtiyaç sahiplerine gönüllü olarak yapıp hediye ettiği protez 'Türkiye'nin Yardım Eli' projesi. 3D baskı teknolojisiyle gerçekleştirilen projenin kurucusu Zeynep Karagöz konuğumuz. Robotel Projesi'nde gönüllü olarak yer almak da mümkün. Daha fazla bilgi için: https://www.facebook.com/robotelorg?pnref=story

Açık Bilinç 22 Ekim 2013

Açık Bilinç 13 Kasım 2012

Açık Bilinç 20 Kasım 2012

Açık Bilinç 6 Kasım 2012

Açık Bilinç 11 Ağustos 2015 Açık Bilinç'te, bu hafta da konuğumuz İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi'nden nörolog öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Gürvit'le geçen hafta kaldığımız yerden Alzheimer üzerine konuşmaya devam ettik.