Aç?k Bilinç

Bitkiler akıllı mı? 'Bitki aklı' insan aklından nasıl farklı? Bitkilerin etkileyici marifetleri için anlayış şart mı? Geştalt Psikolojisinin bu sorularla ne ilgisi var?   

Bitkiler böcek istilasına karşı birbirleriyle nasıl haberleşiyorlar? S.O.S. çağrısı yapan mısır; domates bitkisini yerken kaniballeşen yani yamyamlaşan tırtıllar...

Canlılarda kamuflaj yaygın mı, neden ve nasıl var? Taksonomi nedir, biyoloji için bitki-hayvan ikili sınıflandırması doğru mu? Araştırmacı-yazar Zoe Schlanger'ın "bitkilerin gizli hayatlarını" anlattığı "The Light Eaters" kitabına geri dönüyoruz.  

'Sokak hayvanları' yasa düzenlemesi ne içeriyor? Yeni yasa gerçekte ne fayda sağlayabilir? İktidar bu konuda niçin çok ısrarcı? Hayvan dostları ne yapabilir? Dr. Itır Kaşıkçı anlatıyor. 

1999 Marmara depreminin 25. yıldönümü yaklaşırken ne durumdayız? Özellikle engelliler ve yaşlılar gibi 'kırılgan gruplar' hazırlıklı mı? Neler yapılabilir? Dr. Nazan Cömert anlatıyor. 

Bazı bitkiler görüyor olabilir mi? Kendini komşu bitkilere benzetebilen 'boquila'nın botani dünyasında tartışmalar yaratan öyküsü ne anlatıyor? 

Bitkiler akıllı mı; onları genetik programlarının ötesine geçen 'failler' olarak görebilir miyiz? Bitkilerin kendi becerileri, iklim krizi ve pestisit kullanımına karşı kullanılabilir mi?   

'Ötanazi' nedir? Hangi tartışmaların odağındadır? Pasif-Aktif ötanazi uygulamaları ve farklı ülkelerin farklı yaklaşımları... Bu konunun 'sokak hayvanları yasa tasarısı ile ne ilgisi var?  

Yapay Zeka'nın en önemli vaadi nedir, bu vaadi tutabiliyor mu? Hesaplama ile yargı aynı şey mi? Yapay Zeka konusunda dünyanın önde gelen düşünürlerinden Prof. Brian Cantwell Smith ile bir araya geliyoruz.

Şizofreni nedir, alt türleri nasıl ayrılır? 'Delilik ile Velilik' arasındaki gri alan niçin toplumda çok ilgi görüyor?  Belgesel film yönetmeni ve psikiyatrist Dr. Hira Selma Kalkan anlatıyor. 

'Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli' başlığıyla kabul edilen yeni müfredat neler içeriyor? Eğitim sistemi açısından Türkiye hangi evrelerden geçti, bugün ne durumda? Konuğumuz Prof. Ali Alpar, 40 yıldan fazla üniversitelerimizde ders vermiş bir bilimci gözüyle düşüncelerini aktarıyor.

'Korsakoff Sendromu' nedir? Kimlerde ne sebeple ortaya çıkar, etkileri nelerdir, geri döndürülebilir mi? Tutuklu ve Hükümlü Aileleri ile Dayanışma Derneği (TAYAD) aileleriyle yakından çalışmış olan nörolog Prof. Hakan Gürvit anlatıyor. 

Istakozlar nasıl canlılardır? 'Diğer Zihinler Sorunu' ile ilgileri ne? Bilinçleri var mı, acı hissederler mi? 18. yüzyıl ABD hapishanelerinde sürekli ıstakoz verildiği için mahkumların isyan çıkarttığı doğru mu?

'Kardeş katli' olmanız gerekse, yine de hükümdar olmayı seçer miydiniz? 'Aile içi rekabet' Avrupa'da ve Osmanlı'da nasıl görülmüş? Ahlaki açmaz serisi sürüyor ve tarihçi I. C. Schick ve sosyolog N. İsvan ile konuşuyoruz.

'Ahlaki açmaz' nedir? Hayatta hangi durumlar bizim ikilemlerle karşı karşıya bırakır? Felsefe külliyatından bilime (örneğin tramvay deneyinde karşılaştığımız türden) açmazları nasıl ele almalı?

Alzheimer hastalığında genetik çalışmalar ne diyor? Hastalığı sonradan tedavi etmek yerine engelleyici önlemler almak niçin önemli? Doç. Dr. Çağhan Kızıl geçen ay yaptıkları önemli buluşu anlatıyor. 

'Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli' nedir, yeni müfredat ile ne yapılmak isteniyor? Bu model Türkiye'de eğitimi ileriye götürür mü? Konuğumuz ERG Eğitim Reformu Girişimi'nden politika analisti Ekin Gamze Gencer anlatıyor. 

Açık Radyo'da bu haftadan itibaren Güven Güzeldere, Prof. Hakan Gürvit ve Mesut Varlık ile birlikte yeni bir program başlıyor: "Beyinden Bilince - Aklı Başında Konuşmalar." Açık Bilinç'te üç programcı ile birlikte  yeni programın tanıtımına kulak veriyoruz. 

Çocukları bilime yönlendirmek niçin önemli? Bilim, koku hakkında ne söylüyor? 'Çocuk İstanbul' katılımcıları  Atlas Yazıcı ve Derin Deniz Kalmış, uzman pedagog Sibel Çetingöz ve genetikçi biyolog Prof. Uygar Tazebay ile koku algısı üzerine konuşuyoruz. 

Önceki hafta aramızdan ayrılan primatolog Frans de Waal kimdi? Şempanzelerde duygular ve siyasi ilişkiler konusundaki düşünceleri niçin tartışma yarattı? Primatolojiye getirdiği yenilikler neler?