Aç?k Bilinç

Açık Bilinç 26 Mart 2013

Açık Bilinç 4 Aralık 2012

Açık Bilinç 24 Mart 2015 Turing üzerine yaptığımız dizinin 4. ve son programında, günümüzdeki Turing Testi yarışmalarından söz edeceğiz.

6 Ağustos 2013: Sosyal psikolojinin onemli calismalarindan Bilişsel Ahenk(sizlik) kurami [Cognitive Dissonance Theory] isiginda, rahatsizlik veren gerceklikler karsisinda inkara yonelmeye dair insani egilim uzerine konusuyoruz.

Açık Bilinç 1 Eylül 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te konumuz siborglar! "Siborg" terimi, "Sibernetik Organizma"nın kısaltılmış hali. Programda, siborg biyo-teknolojileriyle insan bedenine sentetik arayüzler eklenmesi ve insan evriminin yönlendirilmesi ihtimalinden söz edeceğiz. Siborglar insan-makina füzyonuyla evrilecek yeni bir tür olabilir mi? Canlılar ve inorganik nesnelerde ortak iletişim ve kontrol ögeleri üzerine kurulan Sibernetik bilimi, çokdisiplinli bir çalışma alanıdır. En önemli kurucularının arasında, geri-bildirim kavramını da formalize etmiş olan ünlü matematikçi Norbert Wiener'ı sayabiliriz. Sibernetik'in Yapay Zeka'yla düşmanca bir ilişki içeren tarihçelerine ilerideki bir programda ayrıca değineceğiz. Biyoteknoloji alanındaki gelişmeler sayesinde bir süredir prostetik uzuvlar üretilebiliyor ve kullanılıyor. Yalnızca uzuvları değil, sinir sistemleri de prostetik arayüzlerle geliştirilmiş siborglar, insan türünün geleceğine yön verebilir.

Açık Bilinç 25Ağustos 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te cevap aradığımız soru: Canlılar niçin yaşlanır? Ömrümüzü 2 kat uzatmak mümkün mü? Diyete bağlı olarak ve kalori alımının kısıtlanmasıyla kimi canlılarda yaşam beklentisinin uzatılabildiği uzun yıllardır biliniyordu. UCSF'de biyoloji profesörü olan Dr. Cynthia Kenyon, 1993'de basit bir genetik modifikasyonla C. Elegans kurtçuğunun yaşamının 2 katına çikartılabileceğini gösterdi. Benzer çalışmalar artık memelilerde de yapılıyor. Basit genetik değişikliklerle yaşlanma sürecini yavaşlatma araştırmaları sürüyor. İnsanlar için genetik bir "yaşam iksiri" bulmak, insan ömrünü 2 ya da 10 kat uzatmak mümkün olabilir mi? Dr. C. Kenyon'un yeni projesi bu! Dr. Kenyon'un insan ömrünü uzatma projesinin fonunu ise dev bir şirket sağlıyor: Google! Evrim serimizde bu hafta yaşlanmanın genetik mekanizması ve ömür uzatma araştırmalarını tartışıyoruz.

Açık Bilinç 18 Ağustos 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te birkaç ay önce yayımlanan ve bilim dünyasında sarsıntılar yaratan bir araştırmadan söz ettik. Çin Halk Cumhuriyeti'nde yapılan bir çalışmada, insan cenini üzerinde genetik modifikasyon yapıldığı açıklandı. Türünün yayımlanmış ilk örneği olan bu çalışma, insan evriminin yine insan eliyle genetik olarak yönlendirilmesinin ilk adımı olarak kabul edilebilir. Nature dergisinde yayımlanan aşağıdaki yazı, bu tür çalışmaların biyolojik ve etik sakıncalarına dikkat çekiyor: Chinese scientists genetically modify human embryos: http://www.nature.com/news/chinese-scientists-genetically-modify-human-…

Açık Bilinç 4 Ağustos 2015 Açık Bilinç'te, bu hafta konuğumuz İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi'nden nörolog öğretim üyesi Prof. Dr. Hakan Gürvit'le Washington DC'de yapılan Dünya Alzheimer Kongresi'ne dair izlenimlerini konuştuk.

Açık Bilinç 21 Temmuz 2015 Açık Bilinç'te, bu hafta birkaç hafta önce de konuğumuz olan genetikçi biyolog ve antropolog Dr. Ömer Gökçümen'le (SUNY - Buffalo) insanlarda genetik çeşitliliğin nedenlerini ve kültür ve ekolojinin genlere etkisini konuşuyoruz.

Açık Bilinç 14 Temmuz 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te, Açık Bilinç programı için bir blog oluşturulmasını ve programların deşifre edilmiş metinleriyle, görsellerle, her türlü medyayla ve kaynak önerileriyle zenginleşecek bir blog oluşturulması için çalışan Açık Bilinç Kolektifi canlı yayındaydı.

Açık Bilinç 7 Temmuz 2015 Bu hafta Boğaziçi Üniversitesi'nden Dr. Nesrin Özören "Türk Genomu" projesini anlatıyor: Türkler genetik olarak en çok hangi coğrafyanın insanlarına benzer? Bir kişinin genom dizilişine bakarak Türk olup olmadığı anlaşılabilir mi? Türkler ne kadar Asyalı, ne kadar Avrupalı sayılabilir?

Açık Bilinç 30 Haziran 2015 Bu hafta insanin evrimi konusunu tartışmaya devam ederek, SUNY Buffalo'da öğretim üyesi olan Dr. Ömer Gökçümen'i konuk ediyoruz. İnsanı evrim tarihi süreci içinde insan yapmış olan özellikler nelerdir, ırk kavramının biyolojik bir temeli var mıdır, kendine özgü bir "Türk Genomu"ndan söz edilebilir mi gibi sorulara cevap arıyoruz.

Açık Bilinç 23 Haziran 2015 Evrim serimizin bu bölümünde konuğumuz Boğaziçi Üniversitesi Biyoloji Bölümü'nden öğretim görevlisi Dr. Arzu Çelik'ti. Evrim Teorisi'nin genel kavramları ve genetik bilimler hakkında konuştuk.

Açık Bilinç 16 Haziran 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te devam eden evrim serimizde Dr. Özlem Çevik meyve sinekleriyle yapılan araştırmaları anlatıyor. Dr. Çevik'in duyuların evrimini anlattığı TEDxTunalı konuşmasını izlemeyi de ihmal etmeyin: Duyuların ve Dikkatin Evrimi: Munire Ozlem Cevik at TEDxTunali

Açık Bilinç 9 Haziran 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te önce, Sorites (öbek) Paradoksu diye bilinen bir paradoks formu çerçevesinde oy kullanmanın rasyonel olmadığını iddia eden bir felsefi soruna değiniyoruz. Ardından, seçmen psikolojisi kuramlarının son yüz yıllık tarihçesinden kısaca söz edeceğiz, ve akıl-duygu karşıtlğı ve "olumsuzluk eğilimi" ("negativity bias") hakkında konuşuyoruz. En son da "bilişsel uyumsuzluk"("cognitive dissonance") kuramı ışığında Başbakan'ın balkon konuşmasının küçük bir analizine de yer veriyoruz..

Açık Bilinç 2 Haziran 2015 Bu hafta Açık Bilinç'te, sürmekte olan evrim serisinin önümüzeki haftalarda yayınlanacak proamlarının bir özetinin yanısıra, bellek konusunda birkaç gün önce Science dergisinde yayımlanmış, kayıp anılar ve hafıza hakkında çok önemli bir araştırmaya değiniyoruz: http://newsoffice.mit.edu/2015/optogenetics-find-lost-memories-0528

Açık Bilinç 26 Mayıs 2015 Açık Bilinç'te bu hafta evrim serisinin 3. programında, Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Ergi Deniz Özsoy konuğumuz. Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında evrim kuramına en az inanılan ülke. Bu evrim karşıtlığının 1980 darbesine giden şaşırtıcı bir sebebi var. Ülkemizdeki evrim karşıtı ideoloji büyük ölçüde A.B.D.'deki "Akıllı Tasarım" fikrini savunan köktendinci Hristiyan gruplardan kopyalanmış ve eğitim sistemimizdeki ideolojik dönüşüm, 1980'den sonra darbe rejimi tarafından bilinçli bir şekilde gerçekleştirilmiş. Kendisi ölse de eserleri baki kalan Kenan Evren'den bizlere bir armağan. Programda Dr. Özsoy'la evrim kuramının temel ilkelerinin yanısıra memleketin bu garip halini de konuşuyoruz.

Açık Bilinç 12 Mayıs 2015 Açık Bilinç'te bu hafta önce evrim kuramının temel unsurlarından, sonra da evrimci biyolojinin bilim tarihi içinde karşılaştığı engellerden bahsediyoruz. Evrim kuramını savunan "seküler modernler" ile, Eski Ahit'te yer alan Yaradılış Hikayesinin bugün özellikle A.B.D.'de savunulan "literalist" yorumunu benimseyen köktendinci Hristiyanları kamu önünde ve hukuksal alanda karşı karşıya getiren ünlü "Scopes Maymun Davası'na da (Tennessee, 1925) değiniyoruz.

Açık Bilinç 5 Mayıs 2015 Açık Bilinç'te Evrim Kuramı'nı çeşitli yönleriyle ele alacağımız yeni bir seriye başlıyoruz. Yaklaşık 10 haftalık evrim dizisinde, sirke sineklerinden insana kadar çeşitli türlerin evrimini genetik bilimler ışığında inceleyeceğiz. Dizinin ilk programında "tür ayrımcılığı"ndan söz ettik. "Tür ayrımcılığı", tarih boyunca, Afrika kökenli insanları vahşi hayvanlarla birlikte kategorize eden ırkçılıkla yakından ilişkili olmuştur.

Açık Bilinç 28 Nisan 2015 Bu hafta, daha önce de konuğumuz olmuş olan Prof. Dr. Oğuz Tanrıdağ ile, Türk Nöropsikiyatri Derneği'nin 100. yıl kongresinde yapmış olduğu sunumdan yola çıkarak, ülkemizde nöropsikiyatrinin tarihçesini konuşuyoruz.