Aç?k Bilinç

Covid ilintili baş ağrısı nedir, belirtileri ve nedenleri nelerdir? Olağan baş ağrısından farklı mı? Ne yapmak gerekir? Nörolog Prof. Hayrunnisa Bolay anlatıyor.

"Uzun Covid" nedir, belirtileri neler? Uzun Covid'in yol açtığı bilişsel bozukluklara dikkat etmek niçin önemli? Covid enfeksiyonunu izleyen dönemde baş gösteren rahatsızlıklar nasıl tedavi edilebilir?  Bu alanda çalışmalarını Britanya'da sürdüren psikiyatrist Dr. Muzaffer Kaşer anlatıyor.

ABD'de kürtaj yasasının statüsü nasıl değişti? Bu konunun tartışma odağı olan en hassas noktaları neler? Bilim tarihinde bir embriyoloji tezinin -"Pre-formationism"- bu tartışmayla ilgisi ne?

Hipnoz ile bir katil yaratabilir misiniz? Kimler hipnoz yapabilir, herkes hipnotize olur mu? Hipnozla kilo vermek, sigarayı bırakmak mümkün mü? Ya eski hatıralara ulaşmak, önceki hayatlara geri dönmek? Prof. Timuçin Oral ile hipnoz serimizin ikinci bölümü.

Hipnoz nedir? Nasıl yapılır, kim yapabilir, kimler hipnotize olur?  Hipnozun tarih boyunca kullanımı ve evrimi, hipnozun acı/ağrı ile ilişkisini iki bölümlük bu serinin ilk programında Prof. Timuçin Oral anlatıyor.

"Diğerkamlık Ağrısı" tezi nedir? İnsanlarda doğum sancısı diğer hayvanlara göre niçin daha şiddetli? Bunun biyolojik bir faydası olabilir mi? Açık Bilinç'te acı/ağrı serisini özetleyerek ve diğerkamlık davranışıyla ilintilendirerek bitiriyoruz.

"Sosyal acı" nedir, nasıl oluşur ve fiziksel acıyla ilişkisi var mı? Kalp kırıklığına ağrı kesiciler niçin iyi gelsin? Son on yılın beyin görüntüleme çalışmaları ne gösteriyor? Acı/ağrı serisinin son programında konuşuyoruz.

Hayvanlar acı hisseder mi? Teşhis nasıl konur, tedavisi nasıl yapılır? İnsanlardan farklı yanları neler? Acı/ağrı serisinin sonuna yaklaşırken veteriner hekim Dr. Pınar Can ile konuşuyoruz.

Hayalet duyu ve hayalet ağrı nasıl ortaya çıkar? Beyinde el ve yüz bölgelerinin temsil edildiği korteks dokularının komşu olması neye yol açar? Evrimsel açıdan, hayalet duyuyu nasıl açıklayabiliriz? Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Hilmi Uysal anlatıyor.

Canınız acıyor ama hiç dert etmiyorsunuz. Bu hayal edilebilir bir şey mi? Beyindeki kopuklukların sebep olduğu "ağrı asembolisi" nedir, nasıl oluşur? Kronik ağrıya karşı cerrahi müdahale mümkün mü? Prof. Hakan Gürvit anlatıyor.

Farklı kişiler aynı acı uyaranına niçin farklı tepkiler verir? Farklı olan acı/ağrı deneyimi mi, bu deneyime takındığımız tavır mı? Bu programda felsefi sorgulamaların yanı sıra acı/ağrı serisinin önceki ve önümüzdeki bölümlerine dair kısa bir özet yaptık.

Acı/ağrı deneyiminde kişinin genetik özellikleri ve beklentileri belirleyici olabilir mi? Sinir sisteminde "yukarıdan aşağı" etki nedir, nasıl gerçekleşir? "Kapı Kontrol Kuramı", "Nöromatrix" ve merkezi mekanizmalarını, Acı/Ağrı serisinde, Hacettepe Üniversitesi'nden konuğumuz Prof. Hülya Karataş Kurşun ile konuşuyoruz.

Başımız neden ağrır? Baş ağrısının evrimsel açıdan bir faydası var mı? Baş ağrısına karşı yüksek dozda ağrı kesici kullanmak zararlı mı? Migrene karşı ne yapmalı? Açık Bilinç'te, Acı/Ağrı serisine nörolog Prof. Betül Baykan ile devam ediyoruz.

Güven Güzeldere, programcımız Prof. Dr. Selim Badur’u konuk aldığı özel yayında “Bilimde yapılan yanlışlar, hatta sahtekârlıklar bilimsel çalışmanın güvenilir bir bilgi kaynağı olmadığını gösterir mi?” sorusuna yanıt arıyor. 

Ağrıyla ilgili en sık rastlanan şikayetler neler? "Nöropatik ağrı" nedir, niçin ortaya çıkar? Temel klinik vakalar ve tedavi yöntemleri, "Acı/Ağrı" serimizin üçüncü bölümünde konuğumuz Dr. Arman Çakar ile konuşuyoruz.

Acı/Ağrı duyusunun sinir sistemi mekanizması nasıl çalışır? Sinir uçları hastalıkları nelerdir? Acı/ağrı serisine, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden nörolog Prof. Yeşim Gülşen Parman ile devam ediyoruz.

Hiç acı/ağrı hissetmeyen biri olmak ister miydiniz? Acı duyusu biyolojik dünyada niye var? Hangi canlının acı hissedebildiğini bilebilir miyiz? Hayalet ağrı nedir?  Acı/Ağrı serimizin ilk bölümünde konuşuyoruz. 

Doğa tarihinin ilk dönem canlılarında bilinç nasıl ve niçin ortaya çıktı? Evrimsel açıdan en temel bilinç halleri dış dünyayla mı, bedenlerin iç durumlarıyla mı ilgili? Bu hafta Açık Bilinç'te bilim ve felsefe dünyasında son zamanlarda gündeme gelen bir tartışmayı aktarmaya çalışıyoruz.

Feminist, aktivist, akademisyen bell hooks kimdir, neler yapmıştır? Dünya genelinde kadın hareketi kuramcılarının söyledikleri ülkemiz kadınlarını niye ilgilendirmeli? Felsefeci Dr. İmge Oranlı anlatıyor.

Metaverse, geleceğe dair neler vaat ediyor? Teknolojik altyapısı hazır mı? Nasıl girilir, neler yapılabilir? İstanbul'un sanal dünyada emlak piyasası ne gösteriyor? Teknoloji yazarı Hayri Cem ile Metaverse serimizin ikinci ve son bölümünde konuşuyoruz.